Niedawno na naszym portalu wspominaliśmy o miejscu pamięci w Dębsku Nowym, gdzie do 1952 r. znajdowała się zbiorowa mogiła żołnierzy Wojska Polskiego poległych podczas bitwy nad Bzurą. Teraz zwracamy się z apelem o wyjaśnienie losów obrońców Ojczyzny, spoczywających niegdyś w tej miejscowości.
16 września 1939 r. w rejonie Dębska Nowego i pobliskiego Kozłowa Szlacheckiego Nowego A miały miejsce ciężkie walki Wojska Polskiego z jednostkami Wehrmachtu. Pola obu miejscowości zasłały ciała wielu żołnierzy 26 Dywizji Piechoty. Nazajutrz po śmierci około 130 poległych z 10, 18 i 37 pp zostało przez okolicznych mieszkańców podniesionych z pola bitwy i złożonych w zbiorowej mogile w Dębsku Nowym. Zwłoki żołnierzy w mogile układano w sposób uporządkowany, według imiennego spisu sporządzonego przez mieszkańca Dębska Nowego, Jana Wojdę. Tożsamość poległych ustalał on na podstawie znalezionych przy żołnierzach nieśmiertelników i dokumentów. Zarówno listy pochowanych, jak i przedmioty, dokumenty oraz pieniądze znalezione przy poleglych Jan Wojda przekazał później do oddziałów terenowych Polskiego Czerwonego Krzyża w Łowiczu i Sochaczewie.
Na przełomie 1939 i 1940 roku do Dębska Nowego przybywali liczni przedstawiciele rodzin poległych, którzy ekshumowali swych bliskich na cmentarze parafialne w rodzinnych miejscowościach. Takich indywidualnych ekshumacji, odbywających się często w tajemnicy przed władzami okupacyjnymi, było według zapisków Jana Wojdy 27. Mimo skrupulatnego odnotowania tego faktu w opracowanej ewidencji pochowanych, większość z ekshumowanych podczas okupacji wskutek błędu znalazła się (i znajduje się do dziś) wśród upamiętnionych na Cmentarzu Wojskowym przy ul. Powązkowskiej w Warszawie, dokąd w dniach 13-15 lutego 1952 r. decyzją administracyjną przeniesiono zwłoki pozostałych żołnierzy złożonych pierwotnie w mogile zbiorowej w Dębsku Nowym. Dwóch żołnierzy, którzy według Jana Wojdy, zostali zabrani przez rodziny, figuruje dziś też na liście pochowanych w mogile zbiorowej na cmentarzu parafialnym w Kozłowie Szlacheckim.
Zwracamy się więc z apelem o pomoc w ustaleniu bliższych okoliczności ekshumacji oraz obecnego miejsca spoczynku opisywanych żołnierzy.
W chwili obecnej znana jest nam lokalizacja grobów zaledwie 5 spośród 27 bohaterskich obrońców Ojczyzny. Pochowano ich w Kutnie, Łowiczu, Oporowie, Sochaczewie i Świerczynie, gm. Topólka. A są to:
Przypuszczamy, że ich groby znajdują się na terenach rekrutacji 10 pułku piechoty z Łowicza, 18 pułku piechoty ze Skierniewic oraz 37 pułku piechoty z Kutna. Jeśli ktokolwiek zna odpowiedź na stawiane przez nas pytania, prosimy o wprowadzenie ich na karty poszczególnych żołnierzy lub kontakt z redakcją portalu.
Niedawno na naszym portalu wspominaliśmy o miejscu pamięci w Dębsku Nowym, gdzie do 1952 r. znajdowała się zbiorowa mogiła żołnierzy Wojska Polskiego poległych podczas bitwy nad Bzurą. Teraz zwracamy się z apelem o wyjaśnienie losów obrońców Ojczyzny, spoczywających niegdyś w tej miejscowości.
16 września 1939 r. w rejonie Dębska Nowego i pobliskiego Kozłowa Szlacheckiego Nowego A miały miejsce ciężkie walki Wojska Polskiego z jednostkami Wehrmachtu. Pola obu miejscowości zasłały ciała wielu żołnierzy 26 Dywizji Piechoty. Nazajutrz po śmierci około 130 poległych z 10, 18 i 37 pp zostało przez okolicznych mieszkańców podniesionych z pola bitwy i złożonych w zbiorowej mogile w Dębsku Nowym. Zwłoki żołnierzy w mogile układano w sposób uporządkowany, według imiennego spisu sporządzonego przez mieszkańca Dębska Nowego, Jana Wojdę. Tożsamość poległych ustalał on na podstawie znalezionych przy żołnierzach nieśmiertelników i dokumentów. Zarówno listy pochowanych, jak i przedmioty, dokumenty oraz pieniądze znalezione przy poleglych Jan Wojda przekazał później do oddziałów terenowych Polskiego Czerwonego Krzyża w Łowiczu i Sochaczewie.
Na przełomie 1939 i 1940 roku do Dębska Nowego przybywali liczni przedstawiciele rodzin poległych, którzy ekshumowali swych bliskich na cmentarze parafialne w rodzinnych miejscowościach. Takich indywidualnych ekshumacji, odbywających się często w tajemnicy przed władzami okupacyjnymi, było według zapisków Jana Wojdy 27. Mimo skrupulatnego odnotowania tego faktu w opracowanej ewidencji pochowanych, większość z ekshumowanych podczas okupacji wskutek błędu znalazła się (i znajduje się do dziś) wśród upamiętnionych na Cmentarzu Wojskowym przy ul. Powązkowskiej w Warszawie, dokąd w dniach 13-15 lutego 1952 r. decyzją administracyjną przeniesiono zwłoki pozostałych żołnierzy złożonych pierwotnie w mogile zbiorowej w Dębsku Nowym. Dwóch żołnierzy, którzy według Jana Wojdy, zostali zabrani przez rodziny, figuruje dziś też na liście pochowanych w mogile zbiorowej na cmentarzu parafialnym w Kozłowie Szlacheckim.