Mało kto wie, że planowano ustanowienie specjalnego odznaczenia dla wszystkich uczestników bitwy nad Bzurą. Miał nim być Krzyż Za Bitwę Nad Bzurą, którego projekt prezentujemy.
W 1989 roku działająca przy wojewodzie poznańskim Wojewódzka Rada Kombatantów i Osób Represjonowanych wystąpiła do rządu z propozycją uhonorowania żołnierzy walczących w największej bitwie kampanii polskiej nowym odznaczeniem zwanym Krzyżem Bitwy nad Bzurą. Przewidywano również, w niektórych przypadkach, przyznawanie pośmiertne. Projekt krzyża przygotowało Stowarzyszenie Weteranów i Przyjaciół 14. Wielkopolskiej Dywizji Piechoty, która we wrześniu 1939 r. chlubnie zapisała się w działaniach bojowych Armii Poznań. Po kilkuletnich perypetiach sprawa krzyża trafiła ostatecznie do Komisji Obrony Narodowej Sejmu RP i do Urzędu do Spraw Kombatantów. Komisja i Urząd odmówiły jednak wszczęcia procedury ustawodawczej. Taką decyzję i ostateczny upadek idei należy wiązać z zakończeniem, z dniem 8 maja 1999 roku, nadawania całego szeregu odznaczeń wojennych związanych z II wojną światową (m.in. medalu Za udział w wojnie obronnej 1939). Mimo ponawianych jeszcze w 2001 roku prób (między innymi prośba do prezydenta Kwaśniewskiego) krzyż nigdy nie wszedł do polskiego systemu odznaczeń wojennych.
Krzyż miał być srebrny o wymiarach 38 x 38 mm. W kole umieszczonym w centralnej części krzyża znajdował się orzeł w koronie, wokół którego umieszczono napis ZA BITWĘ / NAD BZURĄ. Na ramionach krzyża umieszono: lewe ARMIA POZNAŃ, prawe ARMIA POMORZE, górne WRZESIEŃ, dolne 1939. Rewers zawierał sławną sentencję Tadeusza Kutrzeby: ...starali się wykonać niewykonalny w 1939 r. obowiązek obrony Polski. Tadeusz Kutrzeba. Natomiast taśma szerokości 38 mm miała być koloru khaki z czarnym paskiem po środku oraz dwoma biało-czerwonymi po bokach (kolor czerwony na zewnątrz).
Źródła:
Ustawa z dnia 16 października 1992 r. Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach, uchylające przepisy o tytułach honorowych oraz zmieniające niektóre ustawy.
Ustawa z dnia 22 czerwca 1995 r. o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach, uchylające przepisy o tytułach honorowych oraz zmieniające niektóre ustawy.
Krzyż Pański z krzyżem, Gazeta Wyborcza, Poznań, nr 43 z dnia 20.02.2001, s. 5.
Ribbons of orders and decorations of the World - www.medals.pl
Mało kto wie, że planowano ustanowienie specjalnego odznaczenia dla wszystkich uczestników bitwy nad Bzurą. Miał nim być Krzyż Za Bitwę Nad Bzurą, którego projekt prezentujemy.
W 1989 roku działająca przy wojewodzie poznańskim Wojewódzka Rada Kombatantów i Osób Represjonowanych wystąpiła do rządu z propozycją uhonorowania żołnierzy walczących w największej bitwie kampanii polskiej nowym odznaczeniem zwanym Krzyżem Bitwy nad Bzurą. Przewidywano również, w niektórych przypadkach, przyznawanie pośmiertne. Projekt krzyża przygotowało Stowarzyszenie Weteranów i Przyjaciół 14. Wielkopolskiej Dywizji Piechoty, która we wrześniu 1939 r. chlubnie zapisała się w działaniach bojowych Armii Poznań. Po kilkuletnich perypetiach sprawa krzyża trafiła ostatecznie do Komisji Obrony Narodowej Sejmu RP i do Urzędu do Spraw Kombatantów. Komisja i Urząd odmówiły jednak wszczęcia procedury ustawodawczej. Taką decyzję i ostateczny upadek idei należy wiązać z zakończeniem, z dniem 8 maja 1999 roku, nadawania całego szeregu odznaczeń wojennych związanych z II wojną światową (m.in. medalu Za udział w wojnie obronnej 1939). Mimo ponawianych jeszcze w 2001 roku prób (między innymi prośba do prezydenta Kwaśniewskiego) krzyż nigdy nie wszedł do polskiego systemu odznaczeń wojennych.
Krzyż miał być srebrny o wymiarach 38 x 38 mm. W kole umieszczonym w centralnej części krzyża znajdował się orzeł w koronie, wokół którego umieszczono napis ZA BITWĘ / NAD BZURĄ. Na ramionach krzyża umieszono: lewe ARMIA POZNAŃ, prawe ARMIA POMORZE, górne WRZESIEŃ, dolne 1939. Rewers zawierał sławną sentencję Tadeusza Kutrzeby: ...starali się wykonać niewykonalny w 1939 r. obowiązek obrony Polski. Tadeusz Kutrzeba. Natomiast taśma szerokości 38 mm miała być koloru khaki z czarnym paskiem po środku oraz dwoma biało-czerwonymi po bokach (kolor czerwony na zewnątrz).