Wspomnienia

Porucznik Marian Jan Ostaszewski
24.01.1909 - 8.09.1939
24.01.1909 r. Bramura (dziś Płoniawy-Bramura). Data urodzenia Mariana Jana, syna Zygmunta i Marcjanny ze Stobojskich. Ochrzczony w kościele pw. Świętego Ducha w Węgrzynowie.
25.09.1919 r. Kielce. Przyjęty do Gimnazjum Państwowego im. Jana Śniadeckiego w Kielcach.
25.05.1929 r. Kielce. Zdał gimnazjalny zwyczajny państwowy egzamin dojrzałości typu matematyczno-przyrodniczego. Otrzymał Świadectwo Dojrzałości nr 636; tylko jedna ocena dostateczna z jęz. francuskiego, reszta b. dobre i dobre. Państwowa Komisja Egzaminacyjna uznała Mariana Jana Ostaszewskiego za dojrzałego do studiów wyższych.
16.10.1929 r. Warszawa. Przyjęty do grona obywateli akademickich Uniwersytetu Warszawskiego. Wydział Matematyczno-Przyrodniczy (Matematyka). Potwierdza to matrykuła, uzyskana po złożeniu na piśmie uroczystego ślubowania, „iż jest gotów posłusznym być przepisom ustawy o szkołach akademickich, okazywać władzom akademickim i profesorom poszanowanie, przykładać się pilnie do studiów obranych, a poza Uniwersytetem prowadzić się moralnie i z godnością.”
11.08.1930 r. Kielce. Wcielony do wojska (Batalion Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 10) z przeznaczeniem do służby w artylerii lub aeronautyce. Mający ukończonych 20 lat Marian Jan Ostaszewski miał 164,5 cm wzrostu i ważył 55 kg.
17.06.1931 r. Warszawa. Świadectwo wystąpienia z Uniwersytetu (nr 976). Przyczyną porzucenia studiów była trudna sytuacja materialna.
7.11.1930-12.10.1931 r. Ostrów Mazowiecka. Przechodzi Kurs Unitarny w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, który ukończył „z postępem bardzo dobrym” i został zakwalifikowany do Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu.
Opinia w Wyciągu Kwalifikacyjnym: „Ocena ogólna 10 (maksymalna). Charakter dobry, zrównoważony, poczucie honoru i godności bardzo duże; bardzo duża siła woli. Energiczny, umysł bardzo bystry i zdolny. Pracuje z zapałem. Karny i zdyscyplinowany. O porządek dba. Na trudny wytrzymały, cierpliwy. Obycie towarzyskie duże”.
13.10. 1931 Toruń. Przyjęty do Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu. Decyzja ta oznaczała, iż zostanie oficerem zawodowym.
20.07.1933 r. Toruń. Data wydania opinii o absolwencie: „Ukończył Szkołę Podchorążych Artylerii z ocena bardzo dobrą, lokata 10. Charakter wyrobiony i ustalony. Bardzo poważny i samodzielny. Spokojny i szczery. Wysokie poczucie godności i honoru. Bardzo pracowity, obowiązkowy i pilny. Taktowny, pewny siebie. Bardzo dobry kolega, uczynny i uprzejmy. Towarzysko bardzo dobrze obyty. Bardzo wytrzymały. Postawa bardzo dobra. Nastawiony sportowo. Bardzo inteligentny. Zdolny, posiada bystry umysł. Wyszkolony bardzo dobrze”.
6.08.1933 r. Warszawa. Decyzją Prezydenta RP Ignacego Mościckiego mianowany podporucznikiem artylerii ze starszeństwem z dniem 15.08.1933 r.
W ozdobnym Dyplomie Oficerskim, z oryginalnymi podpisami Józefa Piłsudskiego i Ignacego Mościckiego stwierdza się, że mianujący stwierdzają, iż „…posiada przygotowanie wojskowe i zalety właściwe powołaniu oficera” oraz mają „przeświadczenie, że wszędzie i zawsze okaże się godnym stopnia oficerskiego i gotów będzie wszystko poświęcić ku dobru i chwale Ojczyzny”.
10.08.1933 r. Kielce. Podejmuje służbę w 2 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów w Kielcach.
19.09.1934 r. Kielce. Lista Kwalifikacyjna oficera baterii, zawierająca liczne opinie przełożonych, które sumuje dowódca 2 Dywizji Piechoty Legionów w Kielcach generał brygady Juliusz Zulauf: „Wybitny młody oficer baterii.”
7.09.1935 r. Kielce. W Przeglądzie Artyleryjskim” nr 9 z września 1935 r. opublikowano artykuł Mariana Ostaszewskiego zatytułowany: Książeczka ogniowa działonowego”. Publikacja fachowa, zawierająca – w oparciu o praktykę– propozycje udoskonalenia dokumentu rejestrującego wynik ćwiczeń strzeleckich . Honorarium za publikację wyniosło 48,15 zł.
22.12.1935 r. Warszawa. Prezydent RP Ignacy Mościki mianuje Mariana Jana Ostaszewskiego porucznikiem w korpusie oficerów artylerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 r.
1.03.1938 r. Skarżysko-Kamienna. Marian Jan Ostaszewski (lat 29) i Halina Jakielówna (lat 27) zawarli związek małżeński w kościele pw. Świętego Józefa na Bzinie. Małżonkowie poznali się ponad 10 lat wcześniej, w okresie gimnazjalnym w Kielcach, i zostawili bardzo obfitą korespondencję z okresu wyjątkowo długiego narzeczeństwa.
Wzmianka o ślubie, z błędem w nazwisku Haliny, w książce „Życie codzienne oficerów Drugiej Rzeczpospolitej” Franciszka Kusiaka.
26.03.1938 r. Warszawa. Przeniesienie do 1. Pułku Artylerii Przeciwlotniczej Legionów im. Marszałka Śmigłego-Rydza. Był to ewidentny awans, dowodzący uznania dla zdolności i zalet Mariana, bowiem nowoczesna artyleria przeciwlotnicza była wówczas w okresie rozwoju. 25.11.1935 r. Komitet do Spraw Uzbrojenia i Sprzętu podjął uchwałę w sprawie wyposażenia, w latach 1935-1939, wszystkich czynnych dywizji piechoty w 4-działowe zmotoryzowane baterie artylerii przeciwlotniczej której realizację zakończono przed wybuchem wojny. Małżonkowie zamieszkali na ul. Puławskiej 26a, w mieszkaniu nr 8, w luksusowej kamienicy Wedla, z kariatydą Zofii Stryjeńskiej, zdobiącą bramę wejściową.
1.06.1938 r. Warszawa. Wchodzi w skład baterii łączności 1. Pułku Artylerii, obejmując dowództwo plutonu.
14.02.1939 r. Warszawa. Pomyślnie, z wyróżnieniem, ukończył „Kurs samochodowy dla oficerów”. Teoria – celująco, praktyka – celująco. Przydatność: dowódca zmotoryzowanej baterii artylerii przeciwlotniczej, a w przyszłości, po przejściu specjalistycznego przeszkolenia warsztatowo-technicznego na oficera technicznego pułku. Obejmuje dowództwo 28. Baterii Motorowej Artylerii Przeciwlotniczej typu A, kaliber 40 mm, mobilizowanej dla 28. Dywizji Piechoty.
Zbigniew Moszumański: ”Centra wyszkolenia obrony przeciwlotniczej (1921-1939)”, str.140: IV Kurs samochodowy dla oficerów zawodowych W wykazie alfabetycznym uczestników pozycja 4) Marian Jan Ostaszewski*. Gwiazdka oznacza, że ukończył kurs z wyróżnieniem.
16.02.1939 r. Warszawa. W Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie urodził się Janusz – syn Mariana Jana i Haliny z Jaklów Ostaszewskich. W czerwcu, gdy zarządzono ewakuacje rodzin oficerów zawodowych z Warszawy do majątków na prowincji, Halina z synem wyjechała z Warszawy do Skarżyska-Kamiennej, do domu rodzinnego.
23 na 24.VIII.1939 r. Warszawa. Mobilizacja 1. Pułku Artylerii Przeciwlotniczej. (Raport por. Stanisława Domańskiego). Formowanie baterii rozpoczęto 24.8. 1939 r. o godz. 6. i miała ona osiągnąć gotowość bojową po upływie 24-44 godzin od rozpoczęcia mobilizacji.
26.VIII.1939 r. Brześć (Warszawa). Ostatni list Marian do żony, z zatajonym prawdziwym miejsce nadania: „(…) Niestety nie mama czasu więcej coś napisać, bo się muszę bardzo spieszyć. Jeszcze napiszę do Ciebie, ale i Ty Droga pisz jeszcze. (…) Okropnie się martwię i bardzo mi źle. Pisz Hali dużo i wszystko. Daruj Droga, że tak krótko ale jest tu nieoficjalnie, bo teraz ćwiczenia, a ja tak prawem kaduka wyrwałem się motorem. Już wreszcie koniec rozłąki. Zobaczymy się i będziemy razem, to jakoś raźniej będzie na duszy. Bo teraz to mi okropnie i bardzo, bardzo tęsknię. Pa już Kochani”..
27.VIII.1939 r. Zduńska Wola. 28 bateria o godz. 8 rano rozpoczęła ładowanie do transportu na stacji Warszawa Towarowa i otrzymuje rozkaz wyładowania się w Zduńskiej Woli z zadaniem obrony węzła kolejowego. (Raport por. Stanisława Domańskiego).
28.08.1939 r. Zduńska Wola. 28. bateria osiąga gotowość bojową o godz. 8. rano w rejonie Zduńskiej Woli.
29.08.1939 r. Zduńska Wola. Do Skarżyska-Kamiennej przychodzi przekaz pocztowy na kwotę 300 zł, wysłany przez Józefa Iczkowskiego – naczelnika Urzędu Pocztowego w Zduńskiej Woli, z dopiskiem na pokwitowaniu: „Hali, inaczej nie mogłem przysłać. Rych.”
1-4.09.1939 r. W dniach 1-2 września 1939 r. bateria broni przepraw na Warcie zestrzeliwując 2 samoloty. 3. września odchodzi z Zduńskiej Woli do obrony mostów w Rychłocicach i Burzeninie. 4. września osłania stanowiska ogniowe artylerii nad rzeką Widawą oraz kwaterę główna dywizji w Sędziejowicach. (Z. Moszumański: „1. Pułk Artylerii Przeciwlotniczej 1920-1939 im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego”).
5-6-7.09.1939 r. W dniach 5., 6. i 7. września bateria osłania odwrót dywizji na kolejne rubieże. Po południu 7. d-ca dywizji wydał rozkaz nocnego przegrupowania w rejon lasów na zachód od Cyrusowej Woli.
Paweł Wieczorkiewicz: "Wrzesień 1939 - próba nowego spojrzenia". "Mówią Wieki" nr 513/2002 r.:W Armii Łódź, za przykładem przełożonego (gen.Rómla) wojska opuściło aż trzech dowódców. Gen. Władysław Bończa-Uzdowski, dowódca 28 DP, choć jak oceniał to gen. Thommee, drapnął do Warszawy, odnalazł się po kilku dniach w Modlinie. Autor monografii Grupy Operacyjnej „Piotrków” stwierdza jednoznacznie, że „odjazd gen. Bończy-Uzdowskiego należy zakwalifikować jako ucieczkę z pola walki.” Armia "Łódź" wycofywała się w nieładzie, do czego przyczyniły się błędy dowódców z gen. Rómmlem na czele. 6 września, przerażony powtarzającymi się atakami lotniczymi na swój sztab, opuścił on stanowisko dowodzenia i uciekł do Warszawy. Podobnie postąpił dowódca 2. Dywizji Piechoty Legionów płk Edward Dojan-Surówka oraz dowódca 28. Dywizji Piechoty gen. Władysław Bończa-Uzdowski.

8.09.1939 r. Wola Cyrusowa. Z raportu por. S. Domańskiego: „Dnia 8. września rano bateria zajęła w odwrocie stanowisko postojowe w Cyrusowej Woli, a tymczasem 28. DP przygotowywała opór w okolicy miejscowości Głowno. Zanim jednak opór został zorganizowany nieprzyjaciel zaczął okrążać dywizję. Dywizja w popłochu zaczęła się cofać, przyczem bateria od dywizji nie otrzymała żadnych rozkazów, a d-ca baterii od godz. 8 rano dnia 8 września przepadł bez wieści (podobno został ranny i przewieziony przez swego szofera do punktu opatrunkowego)”. Bateria osłania stanowiska ogniowe 2.pułku artylerii lekkiej i kwaterę główną dywizji w Cyrusowej Woli. ‘Tu bateria została rozbita. Poległ jej dowódca: por. Marian Jan Ostaszewski. Bateria zestrzeliła 6 samolotów.
(Z .Moszumański).
Marian Jan Ostaszewski jest pochowany na Cmentarzu Wojennym w Cyrusowej Woli.