Karta poległego

Rodzeństwo:
Stan cywilny:
Małżonek:
Dzieci:
Ostatni adres:

Narodowość:
Wykształcenie:
Zawód:

Wyznanie:
Tytuł naukowy:
Stanowisko:

Stosunek do służby wojskowej:	żołnierz, zawodowa służba wojskowa

Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny:	Armia Pomorze

Rodzaj broni lub służby:	Kawaleria
Stopień:	por.
Przydział na 1 września 1939:	Pomorska BK
Jednostka:	8 psk

Funkcja na 1 września 1939:	dowódca plutonu ppanc.
Przydział po 1 września 1939:	8 psk; Zbiorczy Pułk Pomorskiej BK (od 6 września)
Funkcja po 1 września 1939:	dowódca plutonu ppanc. 8 psk; dowódca szwadronu ckm Zbiorczego Pułku Pomorskiej BK (od 6 września)

Przebieg służby wojskowej:
Odznaczenia:
Wrzesień 1939 - szlak bojowy:

Data śmierci:	11 wrzesień 1939 [2]
Miejsce śmierci:	Chociszew
Przyczyna śmierci:	poległy
Okoliczności śmierci:	Zginął, kierując ogniem działka ppanc.: "O świcie 11 września rozwinęło się natarcie pułku zbiorowego wsparte 1. baterią 11. dak po osi Ignacew - Rozlazły - Chociszew - Orła. Zadaniem natarcia, którym kierował płk Jastrzębski, było przełamanie południowego skrzydła niemieckiej osłony Ozorkowa. Pomimo zaciętej obrony przeciwnika, rozwijało się ppomyślnie i doszło do Chociszewa. Tam rozpoczęło się przeciwnatarcie niemieckie, wsparte silnym ogniem dział ppanc. Chwilowo nawet stracono jedno wzgórze, niebawem jednak szwadron kolarzy pod dowództwem por. Stanisława Stryjewskiego odzyskał je w walce na bagnety. Na prawym skrzydle brawurowe natarcie przekroczyło tor kolejowy, zasiało panikę i zaskoczyło jakiś sztab dowodzenia nieprzyjaciela. W południe przeciwnatarcie niemieckie wsparte czołgami wyszło już na całym odcinku działania Zbiorowego Pułku Pomorskiej BK. Doskonale zwalczał czołgi pluton ppanc. 8. psk. Dowódca plutonu por. Edward Żak zginął przy dziale, prowadząc ogień do końca. O bohaterskiej jego śmierci wspominają z szacunkiem nawet źródła niemieckie. [...] (Krasucki 1994, s. 133).
Pierwotne miejsce spoczynku #1:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #2:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #3:
Data ekshumacji:
Obecne miejsce spoczynku:	Łęczyca, ul. Kaliska, kwatera wojenna
Lokalizacja grobu:	mogiła nr 554
Upamiętniony:	Tak
Forma upamiętnienia:	jedna z dwudziestu jeden zbiorczych imiennych tablic epitafijnych wmurowanych w Ścianę Pamięci w obrębie kwatery wojennej na cm. parafialnym w Łęczycy, ul. Kaliska
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:

Życiorys:
Wspomnienia / relacje:	7 IX 2012 w Orłej odbyły się uroczystości rocznicowe upamiętniające walki z 1939 roku. Uczestniczył w nich kombatant 8 psk rotmistrz Maksymilian Kasprzak - we Wrześniu kapral, d-ca działonu, podwładny por. Żaka. Rotmistrz potwierdza śmierć swego dowódcy w Chociszewie, choć nie zna bliższych okoliczności. Sam został ranny zaraz po wkroczeniu do Orłej i ewakuowany do szpitala w Kutnie. Pan porucznik Żak, zginął więc w starciu z niemieckim oddziałem przeciwpancernym (Panzerabwehr Abteilung 17), a nie z czołgami 2 kp 23 pułku pancernego - które walczyły z naszym wojskiem w centrum Orłej.
Historia pochówku:
Poszukiwania mogiły:
Źródła:	Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września N-Z, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 337 (dalej: KPŻP). Kryska-Karski T., Straty Korpusu Oficerskiego 1939-1945, Londyn 1996, s. 512 (dalej: Kryska-Karski 1996). Wykaz żołnierzy Armii „Poznań” poległych na Ziemi Łęczyckiej w I stadium Bitwy nad Bzurą w okresie od 09 do 12 września 1939 roku, spoczywających na cmentarzu rzymsko-katolickim w Łęczycy przy ulicy Kaliskiej, opr. H. Wójcik, A. Rokita, S. Rokita, [w:] Bohaterowie Bitwy nad Bzurą w naszej pamięci, red. T. Poklewski-Koziełł, Łęczyca 2009, s. 161 - poz. 541 (dalej: Wykaz 2009). Gnat-Wieteska Z., 8 Pułk Strzelców Konnych, Pruszków 1991, s. 18, 19, 24 (dalej: Gnat-Wieteska 1991). Krasucki S., Pomorska Brygada Kawalerii, Pruszków 1994, s. 33, 133, 134, 213 (dalej: Krasucki 1994). Kukawski L., Tym J. S., Wójcik T., Kawaleryjska Alma Mater w Grudziądzu 1920-1939. Zarys dziejów, Grudziądz 2008, XII promocja Szkoły Podchorążych Kawalerii (1933-1935), s. 473 - poz. 33 (dalej: Kukawski, Tym, Wójcik 2008).
Uwagi:
Przypisy:	[1] a) 1913 (źródło: KPŻP; Kryska-Karski 1996; Wykaz 2009); b) 20 kwietnia 1912 (źródło: Kukawski, Tym, Wójcik 2008); [2] a) 11 września 1939 (źródło: Kryska-Karski 1996; Wykaz 2009; Gnat-Wieteska 1991, s. 19); b) 1 września 1939 (źródło: KPŻP);