1) Imienna tabliczka epitafijna na grobie rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Strzelcach; 2) Tablica na symbolicznym grobie na Cmentarzu Wojskowym przy ul. Powązkowskiej w Warszawie (kwatera B 10, rząd V, grób 12);
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys:
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku:
Nazajutrz po śmierci Marian Wiślicki wraz z przeszło setką innych żołnierzy poległych na polach Dębska Nowego i Kozłowa Szlacheckiego Nowego A został podniesiony z pola bitwy i złożony w zbiorowej mogile w pierwszej z miejscowości. Organizacją pochówku poległych zajęli się mieszkańcy wspomnianych wsi ówczesnej gm. Kozłów Biskupi (obecnie gm. Nowa Sucha), Jan Wojda z Dębska Nowego i Kazimierz Kapusta z Kozłowa Szlacheckiego Nowego A. Teren pod mogiłę udostępnił Aleksander Sieradzki z Dębska Nowego. Zwłoki żołnierzy układano w zbiorowej mogile w sposób uporządkowany, według imiennego spisu sporządzonego przez Jana Wojdę, który tożsamość poległych ustalał na podstawie znalezionych przy nich nieśmiertelników i dokumentów. Zarówno listy poległych, jak i przedmioty, dokumenty oraz pieniądze znalezione przy poległych Jan Wojda przekazał później do oddziałów terenowych Polskiego Czerwonego Krzyża w Łowiczu i Sochaczewie. Granice mogiły oznaczono żołnierskimi hełmami. Na przełomie 1939 i 1940 roku do Dębska Nowego przybywali liczni przedstawiciele rodzin poległych, którzy ekshumowali swych bliskich na cmentarze parafialne w rodzinnych miejscowościach. Takich indywidualnych ekshumacji, odbywających się często w tajemnicy przed władzami okupacyjnymi, było według zapisków Jana Wojdy 27. Mimo skrupulatnego odnotowania tego faktu w opracowanej ewidencji pochowanych, większość z ekshumowanych podczas okupacji, wśród nich również Marian Wiślicki, wskutek błędu znalazło się (i znajduje się do dziś) wśród upamiętnionych na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie, dokąd w dniach 13-15 lutego 1952 roku decyzją administracyjną przeniesiono zwłoki pozostałych żołnierzy złożonych pierwotnie w mogile zbiorowej w Dębsku Nowym. Bliższe okoliczności ekshumacji Mariana Wiślickiego przez rodzinę oraz historia jego pochówku na cmentarzu parafialnym w Strzelcach pozostają nieznane.
Poszukiwania mogiły:
Źródła:
Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września N-Z, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 283 (dalej: KPŻP).
Muzeum Czynu Zbrojnego w Lipcach Reymontowskich, Jan Wojda, Lista Poległych Ś. P. Żołnierzy Polskich poległych i pochowanych na polach wsi Dębsk-Nowy gminy Kozłów Biskupi pow. sochaczewskiego poległych w dniu 16 września 1939 roku, [1939] (rękopis), poz. 19 (dalej: Wojda I).
Archiwum rodzinne Lucjana Wojdy, Jan Wojda, Lista Poległych Żołnierzy Polskich poległych na polach wsi Dębska Nowego, [po 1952] (rękopis), poz. 19 (dalej: Wojda II).
Biuro Informacji i Poszukiwań PCK, Listy strat, sygn. 6062, Polski Czerwony Krzyż - Pełnomocnik na Oddział w Łowiczu, Spisy poległych z r. 1939 obejmujące część powiatu sochaczewskiego oraz trasę: Kutno - Łowicz, Łowicz, 26 II 1946 r. (maszynopis), s. 168-169 (dalej: B.Inf., sygn. 6062).
Urząd Stanu Cywilnego w Strzelcach, Akta stanu cywilnego parafii Mnich, akt zgonu nr 40/1939 (dalej: ASC par. Strzelce).
Kronika bitwy 26 Dywizji Piechoty armii "Pomorze" w bitwie nad Bzurą od 12 do 16 IX 1939, http://www.bitwanadbzura.pl [dostęp: 15 maja 2015].
Kukuła P. A., Piechurzy kutnowskiego pułku, Łódź 1977, s. 258 - poz. 17 (dalej: Kukuła 1977).
Głowacki L., Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, wyd. V popr. i uzup., Warszawa 1985, s. 382.
[1] a) Marian (źródło: KPŻP; B.Inf., sygn. 6062; Kukuła 1977); b) Marjan (źródło: Wojda I; Wojda II); [2] a) Jerzy (źródło: ASC par. Strzelce); b) brak danych (źródło: KPŻP; Wojda I; Wojda II; B.Inf., sygn. 6062; Kukuła 1977)); [3] a) Dębsk Nowy, gm. Kozłów Biskupi, pow. Sochaczew (źródło: Wojda I; Wojda II; B.Inf., sygn. 6062); b) Gągolin (źródło: KPŻP); c) "między Gągolinem Południowym a Kozłowem Szlacheckim Nowym A" (źródło: Kukuła 1977); [4] a) Strzelce, grób rodzinny (źródło: ASC par. Strzelce); b) nieznane po ekshumacji z pierwotnego miejsca pochówku przeprowadzonej przez rodzinę w okresie okupacji (źródło: Wojda I, Wojda II i B.Inf., sygn. 6062); c) błędnie: Warszawa, ul. Powązkowska, Cmentarz Wojskowy (źródło: KPŻP);
Ostatnie zmiany: 2015-05-15 00:41:56 przez redakcja |
Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -