Karta poległego

Nazwisko: STEINHAGEN
Imię #1: Feliks
Imię #2: Aleksander
Imię #3:
Pseudonim:
Imię ojca: Artur Fryderyk Wilhelm (24 XII 1858 - 19 VII 1907)
Imię matki: Maria Agnieszka Klara (16 XI 1868 - 26 VIII 1965)
Nazwisko rodowe matki: Knothe
Data urodzenia: 21 lipiec 1904 [1]
Miejsce urodzenia: Myszków, pow. Zawiercie
Rodzeństwo: Stefan (29 VIII 1892, Pabianice - 26 IX 1939, Warszawa), Adolf (26 I 1894, Pabianice - 7 VI 1939, Pruszków), Karol Edward (12 VI 1902, Myszków - 1 VI 1981, Warszawa)
Stan cywilny: żonaty
Małżonek: Halina Steinhagen (z d. Polaska) (3 III 1909 - 27 X 1967)
Dzieci: Bibianna (1932, Warszawa - 1932, Warszawa), Magdalena (ur. 1935, Włocławek)
Ostatni adres: Włocławek, ul. Becchiego 2
Narodowość: polska
Wykształcenie: wyższe
Zawód: przemysłowiec
Wyznanie: ewangelickie
Tytuł naukowy: inż.
Stanowisko: dyrektor fabryki

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz, rezerwa
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU): Włocławek
Związek operacyjny: Armia Pomorze
Rodzaj broni lub służby: Piechota
Stopień:

ppor.
Przydział na 1 września 1939: 4 DP
Jednostka: 14 pp
Funkcja na 1 września 1939: adiutant I batalionu
Przydział po 1 września 1939: 14 pp
Funkcja po 1 września 1939: dowódca 1 kompanii w I batalionie (od 3 IX), dowódca III plutonu 3 kompanii w I batalionie (od 8 IX)
Przebieg służby wojskowej: # 1932 - na ćwiczeniach wojskowych żołnierzy rezerwy w 74 pułku piechoty w Lublińcu;
# z dniem 1 I 1933 - promowany na stopień ppor. rez. piech.;
# 1934 - odnotowany w stopniu ppor. rez. piech. ze starszeństwem z dniem 1 I 1933 r. (lokata 373.), przydziałem mobilizacyjnym do 14 pułku piechoty we Włocławku i przynależnością ewidencyjną do PKU Włocławek;
# 1936 - na ćwiczeniach wojskowych żołnierzy rezerwy w 14 pp;
# VIII 1939 - zmobilizowany do 14 pp;
Odznaczenia: Medal "Za udział w wojnie obronnej 1939" (pośmiertnie)
Wrzesień 1939 - szlak bojowy: wraz z 14 pp, m.in. w bitwie nad Bzurą; 8 IX - wraz z kpt. J. Kozińskim i kpt. A. Bergerem wysłany do Włocławka w celu m.in. sprawdzenia stanu ewakuacji rodzin wojskowych; 16 IX - ciężko ranny pod Marzycami, a następnie leczony w szpitalu wojennym w Sochaczewie
Data śmierci: 12 październik 1939 [2]
Miejsce śmierci: Włocławek [3]
Przyczyna śmierci: zmarły z ran
Okoliczności śmierci: Ciężko ranny 16 września pod Maurzycami w trakcie bitwy nad Bzurą, leczony był w szpitalu wojennym w Sochaczewie, gdzie został odnaleziony przez żonę, za zgodą niemieckich władz wojskowych przewieziony do Włocławka, a następnie potajemnie, bez środków znieczulających, zoperowany przez austriackiego chirurga, dr. Thomę, który ponadto przetoczył rannemu swoją krew. W związku z brakiem poprawy stanu zdrowia umieszczono go na zatłoczonym oddziale polskim włocławskiego Szpitala św. Antoniego, gdzie zmarł wskutek rozwinięcia się zgorzeli gazowej (Steinhagen 2005; Rejmanowski 2008, s. 12-13).
Pierwotne miejsce spoczynku #1: Włocławek, ul. Chopina, Cmentarz Komunalny, kwatera ewangelicka (ob. kwatera 25)
Data ekshumacji: 1947
Pierwotne miejsce spoczynku #2: -
Data ekshumacji: -
Pierwotne miejsce spoczynku #3: -
Data ekshumacji: -
Obecne miejsce spoczynku: Częstochowa, ul. Świętego Rocha, cmentarz ewangelicko-augsburski, kaplica rodzinna Steinhagenów [4]
Lokalizacja grobu:
Upamiętniony: Tak
Forma upamiętnienia: tablica pamiątkowa ku czci oficera wmurowana w ścianę zewnętrzną pałacyku przy ul. Becchiego 2 we Włocławku, jego ostatniego miejsca zamieszkania, a obecnie siedzibie Delegatury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego (odsłonięta 7 czerwca 2011 r.)
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys: Feliks Aleksander Steinhagen urodził się 21 (22?) lipca 1907 roku w Myszkowie w powiecie Zawiercie jako najmłodszy syn Artura Fryderyka Wilhelma Steinhagena i Marii Agnieszki Klary z Knothów. W latach 1922-1923 uczęszczał do Korpusu Kadetów nr 2 w Modlinie, następnie do Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczego im. E. A. Rontalera w Warszawie, w którym w roku 1924 otrzymał świadectwo maturalne. Podjąwszy studia, w 1929 roku uzyskał dyplom inżyniera chemika w zakresie papiernictwa na Politechnice w Koethen (Brandenburgia, Niemcy). Po odbyciu praktyki podyplomowej w fabryce celulozy w Weissenhof (Austria) objął w roku 1930 stanowisko dyrektora w Fabryce Celulozy i Papieru "Steinhagen i Saenger Spółka Akcyjna" we Włocławku, która dzięki jego pracy została rozbudowana i zmodernizowana. Ożeniwszy się z Haliną Polaską, którą znał od dziecka, zamieszkał z nią w domu przy ul. Bechiego 2 we Włocławku. W 1935 roku przyszła na świat ich córka Magdalena. Jako podporucznik rezerwy Wojska Polskiego został w sierpniu 1939 roku zmobilizowany do 14 pułku piechoty ze składu 14 Dywizji Piechoty armii "Pomorze", w którego szeregach wziął udział w kampanii 1939 roku. Walczył kolejno na stanowisku adiutanta pułku, dowódcy 1 kompanii w I batalionie (od 3 września), wreszcie dowódcy III plutonu 3 kompanii w I batalionie (od 8 września). Ciężko ranny w trakcie bitwy nad Bzurą, zmarł z ran 12 października 1939 roku w swoim rodzinnym Włocławku. Przed śmiercią oddłużył wszystkich pracowników swojej fabryki z długów zaciągniętych na budowę domów mieszkalnych i inne potrzeby socjalne.
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku: Po śmierci jego ciało, ubrane w mundur oficera Wojska Polskiego, pochowano w kwaterze ewangelickiej Cmentarza Komunalnego we Włocławku. W 1947 r. szczątki zmarłego z inicjatywy żony ekshumowano na cmentarz ewangelicko-augsburski w Częstochowie, gdzie spoczywają do dziś w kaplicy rodzinnej Steinhagenów.
Poszukiwania mogiły:
Źródła: Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września N-Z, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 187 (dalej: KPŻP).

"Rocznik Oficerski Rezerw", 1934, s. 95, 439 (dalej: ROR 1934).

Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie, sygn. II/1/16, Dziennik bojowy z wojny polsko-niemieckiej 1939 roku prowadzony przez adiutanta 14 p.p. kpt. Kozińskiego Józefa (rękopis), s. 61 (dalej: CAW, sygn. II/1/16).

Kryska-Karski T., Piechota polska 1939-1945. Materiały uzupełniające do "Księgi chwały piechoty", wydanej w Warszawie, w 1939 r., z. 2, Londyn 1970, s. 14 (dalej: Kryska-Karski 1970).

Kraiński I., Pekról J., 14 pułk piechoty, Warszawa 1992 [Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, z. 14], s. 36 (dalej: Kraiński, Pekról 1992).

Kryska-Karski T., Straty korpusu oficerskiego 1939-1945, Londyn 1996, s. 402 (dalej: Kryska-Karski 1996).

Steinhagen M. E., Steinhagenowie: historia ze smakiem, Warszawa 2005, s. 81-83 (dalej: Steinhagen 2005).

Ciesielski Z., Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918-1939, Toruń 2008, s. 213, 218, Zał. nr 14 - s. 308, 309, 312 (dalej: Ciesielski 2008).

Rejmanowski T., Feliks Aleksander Steinhagen (1904-1939), "Biuletyn Przewodnicki Oddziału Kujawskiego PTTK we Włocławku", 2008, nr 92, s. 12-13 (dalej: Rejmanowski 2008).

Feliks Aleksander Steinhagen, [w:] Ulężałka - nasza genealogia, http://ulezalka.genpol.us/getperson.php?personID=I31384&tree=WGU-2019 [dostęp: 15 VIII 2019] (dalej: ulezalka.genpol.us).

Tablica Pamiątkowa Feliksa Steinhagena, [w:] Pomniki, tablice, miejsca pamięci we Włocławku, https://pomniki.wloclawek.pl/2017/05/19/tablica-pamiatkowa-feliksa-steinhagena [dostęp: 15 VIII 2019].

Badania własne (Rafał Michalak).

Uwagi: Por. Rejmanowski 2008, s. 12, gdzie jako matka pochowanego figuruje błędnie "Aleksandra Rudek (Roede)", a drugie imię ojca podano w formie "Franciszek".
Przypisy: [1] a) 21 lipca 1904 (źródło: KPŻP; ROR 1934, s. 95; Kryska-Karski 1996; Ciesielski 2008, Zał. nr 14 - s. 308); b) 22 lipca 1904 (źródło: Steinhagen 2005, s. 81; ulezalka.genpol.us); c) 22 (21?) lipca 1904 (źródło: Rejmanowski 2008, s. 12); d) brak danych (źródło: CAW, sygn. II/1/16; Kryska-Karski 1970; Kraiński, Pekról 1992);
[2] a) 12 października 1939 (źródło: Steinhagen 2005, s. 83; Ciesielski 2008, Zał. nr 14 - s. 308, 312; Rejmanowski 2008, s. 13; ulezalka.genpol.us); b) 13 października 1939 (źródło: CAW, sygn. II/1/16); c) październik 1939 (źródło: KPŻP; Kryska-Karski 1996); d) brak danych (źródło: ROR 1934; Kryska-Karski 1970; Kraiński, Pekról 1992);
[3] a) Włocławek (źródło: KPŻP; Kryska-Karski 1996; Steinhagen 2005, s. 83; Ciesielski 2008, Zał. nr 14 - s. 308; Rejmanowski 2008, s. 13; ulezalka.genpol.us); b) błędnie: Kampinos (źródło: Kryska-Karski 1970); c) brak danych (źródło: ROR 1934; CAW, sygn. II/1/16; Kraiński, Pekról 1992);
[4] a) Częstochowa, ul. Świętego Rocha, cmentarz ewangelicko-augsburski, kaplica rodzinna Steinhagenów (źródło: Steinhagen 2005, s. 83; Rejmanowski 2008, s. 13; ulezalka.genpol.us); b) błędnie: Włocławek, ul. Chopina, kwatera wojenna (źródło: KPŻP; Ciesielski 2008, Zał. nr 14 - s. 308); c) brak danych (źródło: ROR 1934; CAW, sygn. II/1/16; Kryska-Karski 1970; Kryska-Karski 1996; Kraiński, Pekról 1992);
Ostatnie zmiany: 2019-08-15 20:46:32 przez redakcja | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Feliks Aleksander Steinhagen jako żołnierz Wojska Polskiego (fot. ze zb. Mariana Ropejki).

Komentarze