Zmarł w szpitalu wojennym zorganizowanym w szkole powszechnej w Gostyninie w wyniku powikłań przy gojeniu się ran (czoła, prawego uda i lewej ręki) odniesionych 13 lub 14 września od odłamka pocisku artyleryjskiego, kiedy leżał ze swoim plutonem w rowie strzeleckim około 50 m od krawędzi lasku w rejonie Gostynina lub Kowala. Świadkami jego śmierci byli dwaj oficerowie 19 pułku piechoty: ppor. rez. Tomasz Łukowski i ppor. sł. st. Jurasz.
krzyż betonowy z imienną tabliczką epitafijną na jednej z mogił zbiorowych kwatery wojennej na cmentarzu parafialnym w Gostyninie, ul. Ostatnia
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
srebrna pamiątkowa papierośnica, srebrny zegarek, obrączka ślubna
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
nieznane
Życiorys:
Józef Marian Stasikiewicz urodził się 26 sierpnia 1909 roku w Wołoskiej Wsi na przedmieściach miasta Bolechowa w Galicji jako syn Michała i Katarzyny z domu Seniów, którzy zajmowali się rzemiosłem, handlem i gastronomią. Po ukończeniu seminarium nauczycielskiego pracował jako nauczyciel w Szkole Powszechnej w Jagielnicy w powiecie Czortków. W roku szkolnym 1937/1938 został przeniesiony do Szkoły Powszechnej w Biłce Królewskiej koło Lwowa. Poślubił Marię z Seneckich, nauczycielkę w Szkole Powszechnej w Humeńcu koło Lwowa. W sierpniu 1939 roku został w stopniu podporucznika rezerwy zmobilizowany do na stanowisko dowódcy plutonu 9 kompanii w III batalionie 19 Pułku Piechoty "Odsieczy Lwowa", w szeregach którego wziął udział w kampanii polskiej 1939 roku, walcząc m.in. w bitwie nad Bzurą. Ranny 13 lub 14 września w rejonie Gostynina lub Kowala, zmarł w 3 lub 5 października 1939 roku w szpitalu wojennym w Gostyninie.
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku:
Po śmierci oficera niemiecka komenda szpitala wojennego w Gostyninie zorganizowała jego pochówek na miejscowym cmentarzu parafialnym, gdzie spoczywa do dziś. Mogiłę oznaczono pierwotnie krzyżem, na którym umieszczono tabliczkę epitafijną z nazwiskiem, imieniem oraz datą urodzenia zmarłego. Po zakończeniu wojny zamontowano nową tabliczkę, na której figurowała inskrypcja w brzmieniu: "PPOR. / JÓZEF MARIAN / STASIKIEWICZ / ZMARŁ 5. X. / 1939 r.". Przy kolejnej modernizacji kwatery wojennej w 2000 r. epitafium zmieniono na: "PPOR. / JÓZEF / M. STASIKEWICZ" z błędnie zapisanym nazwiskiem, drugim imieniem jedynie w formie inicjału oraz bez daty śmierci. Po interwencji bratanka pochowanego, Andrzeja Krzysztofa Stasikiewicza, przed 1 listopada 2013 r. administrujący obiektem Urząd Miasta Gostynin przywrócił prawidłowy zapis sprzed ostatniej renowacji.
Poszukiwania mogiły:
Jeszcze w czasie okupacji niemieckiej do Marii Stasikiewicz, zamieszkałej w Czortkowie w b. woj. tarnopolskim, dotarły powiadomienia o śmierci męża i miejscu jego pochówku, które nadano z Niemieckiego Czerwonego Krzyża oraz Polskiej Komisji Strat i Głównego Męża Zaufania Oflagu VII A Murnau. O istnieniu tychże dokumentów nie wiedzieli krewni w linii prostej zmarłego oficera, których działania wojenne, a potem przesiedlenia na zawsze rozłączyły z wdową, zmarłą w 1946 r. Ich poszukiwania mogiły bliskiego miały trwać ponad pięćdziesiąt lat. Jeszcze w 1958 r. Biuro Informacji i Poszukiwań Polskiego Czerwonego Krzyża poinformowało, że nie posiada żadnych danych w tej sprawie, a poszukiwania trwają. Z kolei w 1959 r. z Centralnego Archiwum Wojskowego nadeszła wiadomość, że Józef Stasikiewicz nie figuruje w dokumentach z zasobu tejże instytucji. Mogiłę na cmentarzu parafialnym w Gostyninie rodzina zlokalizowała dopiero przy pomocy księdza z Wyszkowa, który uczył religii córkę bratanicy poszukiwanego. Długotrwałe poszukiwania prowadzone przez Andrzeja Stasikiewicza, bratanka zmarłego, zaowocowały ponadto pozyskaniem w dniu 2 października 2013 r. oryginałów ww. dokumentów z lat II wojny światowej, które przez kilkadziesiąt lat były przechowywane przez rodzinę Państwa Elżbiety i Ryszarda Seneckich, krewnych Marii Stasikiewicz.
Źródła:
Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września N-Z, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 184 (dalej: KPŻP).
Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, Relacje z Kampanii 1939 roku, sygn. B.I.29/G, 27 Dywizja Piechoty - OW płk. dypl. Sadowskiego: 19 pp, I/5 pal, dyon kaw., 3 komp. marszowe, poz. 1 - k. 31, poz. 2 - k. 34 (dalej: IPMS).
Archiwum rodzinne, m.in: 1) Pismo Niemieckiego Czerwonego Krzyża w Berlinie do Marii Stasikiewicz w Czortkowie z 28 V 1940 r.; 2) Pismo Polskiej Komisji Strat Oflagu VII A Murnau do Marii Stasikiewicz w Czortkowie z 1 VI 1943 r.; 3) Pismo Głównego Męża Zaufania Oflagu VII A Murnau do Marii Stasikiewicz w Czortkowie (na ręce Wł. Seneckiego w Myślenicach) z 13 VII 1944 r. 4) Pismo Biura Informacji i Poszukiwań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie do Katarzyny Stasikiewicz w Szydłowie z 22 IX 1958 r.; 5) Pismo Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie do Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie (do wiadomości Katarzyny Stasikiewicz w Szydłowie) z 20 V 1959 r.
Tradycja rodzinna (Andrzej Krzysztof Stasikiewicz, bratanek pochowanego).
[1] a) ok. 5 października 1939 (źródło: archiwum rodzinne - 2, 3); b) 3 października 1939 (źródło: archiwum rodzinne - 1); c) październik 1939 (źródło: KPŻP); d) brak danych (źródło: IPMS);
Ostatnie zmiany: 2017-12-04 22:59:19 przez redakcja |
Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -
Ppor. rez. Józef Marian Stasikiewicz był dowódcą plutonu w 9 kompanii 19.p.p.
Źródło - Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego w Londynie - zestaw relacji zawartych w tece nr B.I.29G
W ubiegłym roku mój syn Tomasz będąc przejazdem w Gostyninie
starał się na miejscowym cmentarzu odszukac i zrobic zdjęcia grobu mojego wujka - żołnierza września 1939 r. ppor. Józefa Mariana Stasikiewicza /zm. 05.10.1939 r./ Ze zdumieniem stwierdził, że na tabliczce epitafijnej widnieje błędne nazwisko /Stasikewicz/ bez drugiego imienia i daty śmierci. Z uwagi na taki stan rzeczy wysłałem emaila do UM w Gostyninie z wnioskiem o przywrócenie poprawnych napisów j jakie znajdowały się na tabliczce przed renowacją nagrobków. Po kilku dniach przed 1 listopada 2013 r. otrzymałem informację o poprawieniu błędów i z przeprosinami za powstałą pomyłkę.
To nie powinno się zdarzyc, gdyż pamięc o tych miejscach powinna
byc święta, dobrze w tym wszystkim, że błąd został poprawiony.
