Poległ w starciu z niemieckimi czołgami: "16 września rano 4 dywizja pancerna, wzmocniona zmotoryzowanym pułkiem piechoty gwardii przybocznej Hitlera - SS-Leibstandarte 'Adolf Hitler' SS-Obergruppenführera Seppa Dietricha, przeprawiwszy się przez Bzurę w rejonie folwarku Żuków-Zarzecze, na północ od Sochaczewa w pasie działania 25 DP, uderzyła w kierunku południowo-zachodnim, by przez Adamową Górę (stał tu 56 pp) - dwór Ruszki (były tu sztaby 25 DP i grupy bojowej płk. dypl. S. Świtalskiego) opanować Rybno (był tu sztab 17 DP) i połączyć się z 1 DPanc. Nacierał tu pod ogólnym dowództwem gen. Seppa Dietricha 35 pułk czołgów z desantem na czołgach SS-Leibstandarte 'Adolf Hitler', poprzedzony oddziałem motocyklistów, bez wsparcia artylerii i lotnictwa. O godzinie 6.30 na rozkaz dowódcy 25 DP z Młodzieszyna wysłano 1 batalion 29 pp z plutonem artylerii piechoty w rejon lasku na wschód od Bibiampola w celu rozpoznania Bzury na południe od Mistrzewic. W lasku tym batalion zamiast polskich oddziałów spotkał czołgi niemieckiej 4 DP. Niemcy podpuścili batalion pod sam lasek i wypadem czołgów (wraz z SS-manami) rozbili go doszczętnie. Do pułku powróciły tylko niedobitki. Między innymi polegli: mjr Stanisław Szczygieł - dowódca 1 batalionu 29 pp; kpt. Stefan Woldański - dowódca 1 kompanii; por. Władysław Janus - dowódca 3 kompanii; por. rez. Wacław Kleck, ppor. rez. Paweł Gross oraz kpt. art. Tadeusz Scheur - dowódca plutonu artylerii piechoty 29 pp" (Głowacki 1985, s. 140-141).
mogiła zbiorowa przy murze w tylnej części cmentarza (za obeliskiem)
Upamiętniony:
Tak
Forma upamiętnienia:
krzyż betonowy z imienną tabliczką epitafijną na jednej z mogił zbiorowych cmentarza wojennego w Sochaczewie - Trojanowie, Al. 600-lecia (imię w formie: "Tad.")
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
nieśmiertelnik
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys:
Wspomnienia / relacje:
Jak w 70. rocznicę wybuchu II wojny światowej wspominał Jerzy Scheur, syn pochowanego: "Nie pamiętam Ojca, nie pamiętam września 1939 r. Miałem wtedy 2 lata, z Matką, Babcią i Siostrą wyruszyłem w pierwszych dniach września 1939 r. z Kalisza, gdzie mieszkaliśmy przed wojną, w kilkutygodniową ucieczkę, która skończyła się w Samborze, niedaleko Lwowa. Potem wróciliśmy do Warszawy, gdzie Babcia na ul. Wspólnej miała mieszkanie. Ojciec, zawodowy wojskowy w randzie kapitana, poszedł bronić Ojczyzny. Poległ 16 września w Babiampolu pod Sochaczewem. Mój Wujek, który mnie po śmierci Matki w 1945 r. wychowywał, był przy jego ekshumacji, kiedy ksiądz w Trojanowie, dziś dzielnica Sochaczewa, organizował cmentarz wojskowy poległych w okolicznych walkach. Księdza wkrótce potem rozstrzelali Niemcy. Jedyną relację dotycząca Ojca znalazłem w książce 'Wspomnienia z wrześniowych dni' - 'Bój pod Ruszkami' - relacja kapitana Ludwika Głowackiego. [...] Pamięć o Ojcu, była dla mnie zawsze wyzwaniem. Była składową większej narodowej świadomości, tej wojennej, powojennej, antykomunistycznej, ale i historycznej: Poniatowski, Traugutt, Piłsudski. Trudno być sędzią we własnej sprawie, ale mam wewnętrzne przekonanie, że temu wyzwaniu byłem wierny. Dla Polaków mojego pokolenia był trudny problem nienawiści do Niemców. Bo przecież nie o problem wysiedlenia, czyli naszej ewakuacji z Kalisza, tu chodziło. W wyniku niemieckiej agresji straciłem rodziców i państwowość mojej Ojczyzny na lat 50. Słowa biskupów, poparte autorytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego 'Przepraszamy i prosimy o przebaczenie' porażały, po prostu porażały, budziły protest, ale stał za tym autorytet polskiego Kościoła, ostoi w walce z komunizmem w najcięższych latach. Pamiętam ten moment, przestałem źle reagować na dźwięk niemieckiej mowy. Wielokrotnie odwiedzałem Niemcy, szczególnie jako Prezes Łódzkiej Izby Przemysłowej w latach 1990-1996, Izby Handlowe Stuttgartu, Chemnitz, Hamburga i innych miast. We wrześniu będę znów zawodowo we Frankfurcie nad Menem. Wolę podziwiać połączenie starówki Frankfurtu z nowoczesnością tego miasta od egipskich piramid. Może to niepotrzebna osobista refleksja, ale być może w jakimś stopniu jest reprezentatywną, przynajmniej dla mojego pokolenia. W pokoleniu dzieci i wnuków pierwiastek niechęci do Niemiec jest pewnie prawie nieobecny. Mamy przyjazny stosunek do Niemców i dobre stosunki międzynarodowe. Ale pamiętać trzeba i chodzi o to, aby ta pamięć nie była wypaczona, równowaga znaków pamięci jest gwarantem pojednania. Mój Ojciec poległ za Polskę, za Europę, ale również i za Niemcy wolne od nazistowskiego duchowego zniewolenia" (Scheur 2009).
Historia pochówku:
Poszukiwania mogiły:
Źródła:
Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września N-Z, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 144 (dalej: KPŻP).
Biuro Informacji i Poszukiwań PCK, sygn. 7891, Pełnomocnik P.C.K. na Pow. Sochaczew, Wykaz poległych i zmarłych pochowanych w gminie: Chodaków, [Sochaczew], [1946] (rękopis), poz. 171 (dalej: B.Inf., sygn. 7891).
Urząd Miejski w Sochaczewie, teczka: Wykazy osób pochowanych na terenie powiatu, Cmentarz wojskowy w Sochaczewie, Al. 600-lecia (maszynopis), poz. 30 (dalej: UM Sochaczew).
Urząd Stanu Cywilnego w Sochaczewie, Akta stanu cywilnego parafii Trojanów, akt zgonu nr 146/1940 (dalej: ASC par. Trojanów).
Kryska-Karski T., Straty Korpusu Oficerskiego 1939-1945, Londyn 1996, s. 368 (dalej: Kryska-Karski 1996).
Archiwum rodzinne / rodzinna tradycja (Jerzy Scheur, syn pochowanego).
Scheur J., Kapitan Tadeusz Scheur (wspomnienie o Ojcu), 2009, http://www.honor.pl/kampania-70-rocz.php [dostęp: 13 stycznia 2014] (dalej: Scheur 2009).
Głowacki L., 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty w kampanii 1939 roku, Lublin 1969, s. 81, 102 (dalej: Głowacki 1969).
Bauer P., 25 Kaliska Dywizja Piechoty w obronie Ojczyzny, wrzesień 1939 r., [w:] Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej w wojnie obronnej 1939 roku, red. B. Polak, Kalisz 1979, Zał. VII - s. 329 (dalej: Bauer 1979).
Polak B., Wojskowe przygotowania obronne na terenie Kaliskiego (kwiecień - sierpień 1939 r.), [w:] Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej w wojnie obronnej 1939 roku, red. B. Polak, Kalisz 1979, Zał. V - s. 193 (dalej: Polak 1979).
Bauer P., Polak B., Armia Poznań w wojnie obronnej 1939, Poznań 1982, s. 400, 481 (dalej: Bauer, Polak 1982).
Głowacki L., Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, wyd. V popr. i uzup., Warszawa 1985, s. 141, indeks nazwisk - s. 450 (dalej: Głowacki 1985).
Rezmer W., Armia "Poznań" 1939, Warszawa 1992, s. 496 (dalej: Rezmer 1992).
Tajemniczy grób na cmentarzu w Czerwinie, "Tygodnik Ostrołęcki", http://www.to.com.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20100309/POWIATOSTROLEKA/545794645 [dostęp: 13 I 2014] (dalej: TG).
[1] a) 16 września 1939 (źródło: KPŻP; Kryska-Karski 1996; Scheur 2009; Polak 1979; Głowacki 1969, s. 81; Bauer 1979; Bauer, Polak 1982, s. 400; Głowacki 1985; TG); b) 17 września 1939 (źródło: ASC par. Trojanów); c) wrzesień 1939 (źródło: UM Sochaczew); d) brak danych (źródło: B.Inf., sygn. 7891; Rezmer 1992); [2] a) Chodaków (źródło: KPŻP); b) Juliopol (w formie zniekształconej: "Juljopol") (źródło: ASC par. Trojanów); c) Bibiampol (w formie zniekształconej: "Bibijampol", "Babiampol") (źródło: Kryska-Karski 1996; Scheur 2009); d) rejon lasu na wschód od Bibiampola (źródło: Głowacki 1969, s. 81; Bauer, Polak 1982, s. 400; Głowacki 1985, s. 140-141); e) "pod Sochaczewem" (źródło: Bauer 1979); f) nad Bzurą / w bitwie nad Bzurą (źródło: Polak 1979 / TG); g) brak danych (źródło: B.Inf., sygn. 7891; UM Sochaczew; Rezmer 1992); [3] a) Sochaczew - Trojanów, Al. 600-lecia, cmentarz wojenny (źródło: KPŻP; UM Sochaczew; Kryska-Karski 1996; Scheur 2009; Głowacki 1969, s. 102); b) cmentarz Młodzieszyn (źródło: Bauer 1979) - autor ma zapewne na myśli cmentarz parafii Młodzieszyn w Juliopolu; c) brak danych (źródło: B.Inf., sygn. 7891; ASC par. Trojanów; Polak 1979; Bauer, Polak 1982; Głowacki 1985; Rezmer 1992; TG);
Ostatnie zmiany: 2019-01-27 20:20:06 przez redakcja |
Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -
Witam serdecznie ;) Najprawdopodobniej posiadam kilka fotografii Pana Ojca, Jeśli jest Pan nimi zainteresowany proszę o kontakt. Z wyrazami szacunku Ścibor Woldański - wnuk Kap. Stefana Woldańskiego
