dowódca II plutonu (Polak 1979; Bauer, Polak 1982, s. 481) lub plutonu moździerzy (Rezmer 1992) 2 kompanii ckm w II batalionie
Przydział po 1 września 1939:
29 pp
Funkcja po 1 września 1939:
dowódca plutonu moździerzy 2 kompanii ckm w II batalionie (Bauer 1979, s. 269; Trzeszczak 1979; Bauer, Polak 1982, s. 271)
Przebieg służby wojskowej:
# 1935-1936 - w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie (VII kurs, 1 kompania ckm);
# 1936 - po kursie awansowany na stopień st. strz. i przydzielony do 2 batalionu strzelców w Tczewie;
# 1938 - promowany na stopień ppor. rez. piech. (patent oficerski nr 3323) z przydziałem mobilizacyjnym do 29 pułku piechoty w Kaliszu i przynależnością ewidencyjną do KRU Ostrów Wielkopolski;
Jak relacjonuje w karcie pocztowej z 3 listopada 1943 r. do matki poległego Wiesława Rogali, Wandy, zaprzyjaźniony z nim ppor. Tadeusz Olasek, przebywający wówczas w obozie jenieckim: "[...] 10. IX. 39 w toku działań wyszło rano ok. 8.00 natarcie 29 pp z Łęczycy na Sierpów. Około 9-tej zostało zatrzymane ogniem art. i karabinów maszyn. od Sierpowa. Wiecho był tego dnia pełen werwy i humoru - zwracano mu uwagę by był ostrożniejszy. W czasie wydawania rozkazu swemu plutonowi otwarcia ognia ukrył się w jakimś zagłębieniu terenu przy torze kolejki i wychylił się właśnie w momencie, gdy o kilkanaście metrów od niego wybuchł granat artyleryjski. W pierwszej chwili miał jeszcze żartować - po tym, myśląc widocznie, że jest lekko ranny, zaczął wołać sanitariusza i szybko stracił przytomność, której miał już nie odzyskać do śmierci. Jak długo trwała agonia, niestety nie wiem. Wiadomości te zebrałem od ppor. Żółtaka, Janiaka (w naszym obozie), i od jakiegoś młodego ppor lekarza, którego w 39 r. spotkałem w Prenzlau, skąd później wyjechał; nazwiska niestety nie pamiętam. Wg zdania kolegów mógł to być ppor. Juljusz Neiheiser z Kalisza, obecnie zam. gdzieś w Warszawie. Innych świadków tu niema. Są prawdopodobnie pomiędzy strzelcami, ale oczywiście tych odszukać można będzie dopiero po wojnie [...]" (archiwum rodzinne Joanny Skworz).
Według świadectwa ppor. rez. Mariana Rapoporta, dowódcy plutonu 2 kompanii ckm II batalionu 29 pp, otrzymanego przez matkę poległego w karcie pocztowej nadanej 10 lipca 1944 r. z Oflagu II C Woldemberg: "zginął od odłamka granatu pomiędzy Łęczycą a Sierpowem (szosa na Ozorków)" (archiwum rodzinne Joanny Skworz).
W świetle relacji ppor. Bronisława Trzeszczaka, adiutanta II batalionu 29 pp: "[...] Ledwo większość batalionu wysunęła się spoza ostatnich domów miasta otrzymujemy silny ogień artylerii npla. To nas zatrzymuje i zmusza dowódcę baonu mjr. Jana Światowca do wydania rozkazu natarcia na m. Sierpów. Kompanie przegrupowują się [...]. Koło 9.00 natarcie rusza, na razie bez wsparcia własnej artylerii. Już w pierwszych minutach nasze patrole prowadzą z prawego skrzydła pierwszych 8 jeńców. Natężenie ognia nieprzyjacielskiej artylerii wzrasta. W tym pierwszym chrzcie bojowym kompanie baonu spisują się doskonale - natarcie bez zatrzymywania się, powoli posuwa się. Wskutek coraz silniejszego ognia moździerzy i c.k.m. padają zabici. Są to ppor. Jan Łowicki - d-ca plutonu taczanek i ppor. Wiesław Rogala - d-ca plutonu moździerzy [...]" (Trzeszczak 1979).
dwie z dwudziestu jeden zbiorczych imiennych tablic epitafijnych wmurowanych w Ścianę Pamięci w obrębie kwatery wojennej na cmentarzu parafialnym w Łęczycy, ul. Kaliska (dane personalne w formie: ROGALA W. Waler.; błędnie upamiętniony dwukrotnie)
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys:
Wiesław Walerian Rogala był synem lekarza Czesława Rogali i nauczycielki Wandy z Gregorowiczów. Urodził się 1 kwietnia 1917 roku w Mogilnie, gdzie jego ojciec miał praktykę lekarską. Większość życia spędził jednak w Ostrowie Wielkopolskim. W 1934 roku zdał maturę w Państwowym Męskim Gimnazjum w Ostrowie Wielkopolskim. W latach 1935-1936 odbywał szkolenie w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie (1 kompania ckm), którą ukończył ze stopniem starszego strzelca, po czym został skierowany na praktykę do 2 batalionu strzelców w Tczewie. Po odbytych ćwiczeniach wojskowych w 1938 roku został mianowany na stopień podporucznika rezerwy piechoty z przydziałem mobilizacyjnym do 29 pułku piechoty. Ewidencyjnie podlegał Komendzie Rejonu Uzupełnień Ostrów Wielkopolski. W międzyczasie podjął studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. W chwili wybuchu wojny był na III roku studiów. Zmobilizowany na stanowisko dowódcy II plutonu 2 kompanii ckm w II batalionie 29 pułku piechoty, wziął udział w kampanii polskiej 1939 roku. W szeregach pułku walczył m.in. w bitwie nad Bzurą. Poległ 10 września 1939 roku.
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku:
Poszukiwania mogiły:
Źródła:
Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września N-Z, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 117 (dalej: KPŻP).
Wykaz żołnierzy Armii "Poznań" poległych na Ziemi Łęczyckiej w I stadium Bitwy nad Bzurą w okresie od 09 do 12 września 1939 roku, spoczywających na cmentarzu rzymsko-katolickim w Łęczycy przy ulicy Kaliskiej, oprac. H. Wójcik, A. Rokita, S. Rokita, [w:] Bohaterowie Bitwy nad Bzurą w naszej pamięci, red. T. Poklewski-Koziełł, Łęczyca 2009, s. 155 - poz. 388 (dalej: Wykaz 2009).
Archiwum rodzinne Joanny Skworz (m.in. karta pocztowa nadana 3 XI 1943 r. przez ppor. Tadeusza Olaska z Oflagu II E Neubrandenburg do Wandy Rogaliny w Ostrowie Wielkopolskim z załączonym planem sytuacyjnym z zaznaczonym miejscem śmierci Wiesława Rogali; karty pocztowe nadane 14 VI i 10 VII 1944 r. przez ppor. rez. Mariana Rapoporta z Oflagu II C Woldenberg do Wandy Rogaliny w Ostrowie Wielkopolskim).
Tradycja rodzinna (zebr. Joanna Skworz).
Bauer P., 25 Kaliska Dywizja Piechoty w obronie Ojczyzny, wrzesień 1939 r., [w:] Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej w wojnie obronnej 1939 roku, red. B. Polak, Kalisz 1979, s. 269, zał. VII - s. 328 (dalej: Bauer 1979).
Polak B., Wojskowe przygotowania obronne na terenie Kaliskiego (kwiecień - sierpień 1939 r.), [w:] Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej w wojnie obronnej 1939 roku, red. B. Polak, Kalisz 1979, zał V - s. 194 (dalej: Polak 1979).
Trzeszczak B., Wspomnienia ze szlaku bojowego II batalionu 29 pułku strzelców kaniowskich wrześniu 1939 roku, [w:] Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej w wojnie obronnej 1939 roku, red. B. Polak, Kalisz 1979, s. 371-372 (dalej: Trzeszczak 1979).
Bauer P., Polak B., Armia Poznań w wojnie obronnej 1939, Poznań 1982, s. 271, 481 (dalej: Bauer, Polak 1982).
Rezmer W., Armia "Poznań" 1939, Warszawa 1992, s. 497 (dalej: Rezmer 1992).
Łukasiak J., Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty, Pruszków 2003, s. 129 - poz. 105, 185 (dalej: Łukasiak 2003).
[1] a) Wiesław (źródło: KPŻP; Bauer 1979, zał. VII - s. 328; Polak 1979; Trzeszczak 1979; Bauer, Polak 1982; Rezmer 1992; Łukasiak 2003); b) Wiesław (Walerian) (źródło: Wykaz 2009); [2] a) Walerian / W. (źródło: KPŻP; Łukasiak 2003, s. 185 / Łukasiak 2003, s. 129 - poz. 105); b) brak danych (źródło: Wykaz 2009; Trzeszczak 1979; Bauer, Polak 1982, s. 271); c) Franciszek (źródło: Bauer 1979, zał. VII - s. 328; Polak 1979; Bauer, Polak 1982, s. 481; Rezmer 1992); [3] a) Zdzisław Stefan / Z. S. (źródło: Łukasiak 2003, s. 185 / tamże, s. 129 - poz. 105); b) brak danych (źródło: KPŻP; Wykaz 2009; Bauer 1979; Polak 1979; Trzeszczak 1979; Bauer, Polak 1982; Rezmer 1992); [4] a) 1 kwietnia 1917 (źródło: KPŻP; Wykaz 2009); b) 1 kwietnia 1912 (źródło: Łukasiak 2003, s. 129 - poz. 105); c) brak danych (źródło: Bauer, Polak 1982; Rezmer 1992); [5] a) Topola Królewska (źródło: KPŻP; Wykaz 2009); b) rej. Sierpowa (źródło: Bauer 1979, s. 269; Trzeszczak 1979; Bauer, Polak 1982, s. 271); c) rej. wsi Borki, przy torze kolejki wąskotorowej (źródło: archiwum rodzinne Joanny Skworz - plan sytuacyjny załączony do karty pocztowej ppor. Tadeusza Olaska, 3 XI 1943 r.); d) pomiędzy Łęczycą a Sierpowem (szosa na Ozorków) (źródło: archiwum rodzinne Joanny Skworz - karta pocztowa ppor. rez. Mariana Rapoporta, 10 VII 1944 r.); e) Sierpów (źródło: Bauer 1979, zał. VII - s. 328); f) brak danych (źródło: Rezmer 1992);
Ostatnie zmiany: 2019-02-02 20:20:59 przez redakcja |
Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -
