Karta poległego

Nazwisko: POŚPIECH
Imię #1: Walenty
Imię #2:
Imię #3:
Pseudonim:
Imię ojca: Józef
Imię matki: Marianna
Nazwisko rodowe matki: Klimczak
Data urodzenia: 28 styczeń 1912 [1]
Miejsce urodzenia: Męka-Jamy, pow. Sieradz
Rodzeństwo: Wojciech, Zygmunt, Stanisław, Stanisława, Antoni
Stan cywilny: żonaty
Małżonek: Marianna (zm. 16 II 1991)
Dzieci: Janina (zm. 19 III 2010), Zofia (po mężu Bykowska)
Ostatni adres: Branica Kalinowska
Narodowość: polska
Wykształcenie:
Zawód: gospodarz
Wyznanie: rzymskokatolickie
Tytuł naukowy:
Stanowisko:

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz, rezerwa
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny: Armia Pomorze
Rodzaj broni lub służby: Piechota
Stopień:

strz.
Przydział na 1 września 1939: 4 DP
Jednostka: 67 pp
Funkcja na 1 września 1939:
Przydział po 1 września 1939:
Funkcja po 1 września 1939:
Przebieg służby wojskowej: # 3-29 X 1938 - na ćwiczeniach żołnierzy rezerwy w 37 pułku piechoty w Kutnie;
Odznaczenia:
Wrzesień 1939 - szlak bojowy:
Data śmierci: 16 wrzesień 1939
Miejsce śmierci: Gągolin Płn. [2]
Przyczyna śmierci: poległy
Okoliczności śmierci: Poległ w dniu 16 września 1939 r. w czasie ataku na Kozłów Szlachecki Nowy A.
Pierwotne miejsce spoczynku #1: Dębsk Nowy (Nowy Dębsk, Dębsk - Kasa, Kaszurek), gm. Kozłów Biskupi, pow. Sochaczew, mogiła zbiorowa
Data ekshumacji: 13 luty 1952
Pierwotne miejsce spoczynku #2: -
Data ekshumacji: -
Pierwotne miejsce spoczynku #3: -
Data ekshumacji: -
Obecne miejsce spoczynku: Warszawa, ul. Powązkowska, Cmentarz Wojskowy
Lokalizacja grobu: kwatera: B 10
Upamiętniony:
Forma upamiętnienia:
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys:
Wspomnienia / relacje: "Brat jego, Stanisław, brał udział w kampanii wrześniowej i wojnę przeżył. Opowiedział mi w połowie lat 80. (zm. w 1990 r.), gdy nie było nam nic wiadome o bracie jego, a moim dziadku, Walentym, taki sen: gdy we wrześniu 1939 r. jako żołnierze cofali się i byli ogromnie zmęczeni, doszli do jakiegoś dużego lasu. Pozwolono im odpocząć, lecz nie spać. Bardzo zmęczony Stanisław oparł się o sosnę plecami, rękami o karabin, twarzą do słońca. Było gorąco w godzinach południowych. Nie wiedział kiedy i zasnął ze zmęczenia, tak na stojąco. Wtedy właśnie przyśnił mu się brat jego - jak mówił Walek - i we śnie widział, jak idzie do niego, obejmuje go i ściska oraz ześlizguje się do nóg, jakby spłynął do ziemi. W tej chwili Stanisław się obudził i pomyślał, że Walek zginął przed chwilą i przyszedł się pożegnać. Od tej chwili był pewny, że brat jego, Pośpiech Walenty, już nie żyje" (Wojciech Spętany, wnuk poległego).
Historia pochówku: Nazajutrz po śmierci strz. Walenty Pośpiech wraz z przeszło setką innych żołnierzy poległych na polach Dębska Nowego i Kozłowa Szlacheckiego Nowego A został podniesiony z pola bitwy i złożony w zbiorowej mogile w pierwszej z miejscowości. Organizacją pochówku poległych zajęli się mieszkańcy wspomnianych wsi ówczesnej gm. Kozłów Biskupi (obecnie gm. Nowa Sucha), Jan Wojda z Dębska Nowego i Kazimierz Kapusta z Kozłowa Szlacheckiego Nowego A. Teren pod mogiłę udostępnił Aleksander Sieradzki z Dębska Nowego. Zwłoki żołnierzy układano w zbiorowej mogile w sposób uporządkowany, według imiennego spisu sporządzonego przez Jana Wojdę, który tożsamość poległych ustalał na podstawie znalezionych przy nich nieśmiertelników i dokumentów. Zarówno listy poległych, jak i przedmioty, dokumenty oraz pieniądze znalezione przy poległych Jan Wojda przekazał później do oddziałów terenowych Polskiego Czerwonego Krzyża w Łowiczu i Sochaczewie. Granice mogiły oznaczono żołnierskimi hełmami. Na przełomie 1939 i 1940 roku do Dębska Nowego przybywali liczni przedstawiciele rodzin poległych, którzy ekshumowali swych bliskich na cmentarze parafialne w rodzinnych miejscowościach. Takich indywidualnych ekshumacji, odbywających się często w tajemnicy przed władzami okupacyjnymi, było według zapisków Jana Wojdy 27. Mieszkańcy okolicznych wsi otoczyli mogiłę troskliwą opieką, przynosząc kwiaty czy odmawiając modlitwę, w 1940 roku wystawili natomiast pomnik będący dziełem sztuki kamieniarskiej Jana Kosmali i Feliksa Skomiała z Kozłowa Szlacheckiego Nowego A. Tuż po wojnie pomnik został zbeszczeszczony przez żołnierzy sowieckich, nadzorujących linię telefoniczną Moskwa-Berlin, którzy urządzili sobie strzelanie do krzyża wieńczącego monument. W dniach 13-15 lutego 1952 roku decyzją administracyjną zwłoki żołnierzy z mogiły zbiorowej w Dębsku Nowym, wśród nich również ciało strz. Walentego Pośpiecha, ekshumowano na Cmentarz Wojskowy przy ul. Powązkowskiej w Warszawie (kwatera B 10), gdzie spoczywają do dziś. W Dębsku Nowym pozostała mogiła symboliczna z odbudowanym pomnikiem. W 2009 r. z inicjatywy Społecznego Komitetu dla Upamiętnienia Bitwy 26 DP miejsce pamięci zostało uporządkowane. W kolejne rocznice bitwy nad Bzurą odbywają się przy nim uroczystości patriotyczne dla uczczenia poległych.
Poszukiwania mogiły: Po zakończeniu wojny rodzina bezskutecznie poszukiwała informacji o wojennych losach i miejscu spoczynku Walentego Pośpiecha poprzez Polski Czerwony Krzyż oraz Sąd Grodzki w Widawie. Dopiero w 2012 r. członkowie rodziny natrafili na ślad krewnego na stronie internetowej "Kronika bitwy 26 Dywizji Piechoty armii 'Pomorze' w bitwie nad Bzurą od 12 do 16 IX 1939" redagowanej przez Alfreda Nowińskiego. Informacje uzyskane po przeszło 70 latach od śmierci Walentego Pośpiecha wywołały poruszenie w rodzinie, a jego żyjąca córka Zofia nie mogła powstrzymać się od płaczu.
Źródła: Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września N-Z, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 90 (dalej: KPŻP).

Biuro Informacji i Poszukiwań PCK, Listy strat, sygn. 6062, Polski Czerwony Krzyż - Pełnomocnik na Oddział w Łowiczu, Spisy poległych z r. 1939 obejmujące część powiatu sochaczewskiego oraz trasę: Kutno - Łowicz, Łowicz, 26 II 1946 r. (maszynopis), s. 158-159 (dalej: B.Inf., sygn. 6062).

Archiwum rodzinne / rodzinna tradycja (zebr. Wojciech Spętany, wnuk pochowanego; Adam Kubiak).

Kronika bitwy 26 Dywizji Piechoty armii "Pomorze" w bitwie nad Bzurą od 12 do 16 IX 1939, http://bitwanadbzura.republika.pl [dostęp: 15 IV 2012].

Uwagi: B.Inf., sygn. 6062 - PKU: Branica [prawdopodobnie na nieśmiertelniku, z którego odczytano dane podczas pogrzebu, niezgodnie z regulaminem wybito miejsce zamieszkania zamiast siedziby komendy uzupełnień]; pierwotne miejsce pochowania: "pow. Sochaczew";
Przypisy: [1] a) 28 stycznia 1912 (źródło: tradycja rodzinna); b) 1912 (źródło: KPŻP; B.Inf., sygn. 6062);
[2] a) Gągolin Płn. (źródło: KPŻP); b) Dębsk Nowy, gm. Kozłów Biskupi, pow. Sochaczew (źródło: B.Inf., sygn. 6062);
Ostatnie zmiany: 2018-02-08 00:32:29 przez redakcja | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Strz. Walenty POŚPIECH 1912-1939 (fot. ze zb. rodzinnych).Marianna, wdowa po poległym Walentym POŚPIECHU, z jego córkami: Janiną (z lewej) i Zofią (z prawej). Branica, okres okupacji hitlerowskiej (fot. ze zb. rodzinnych).Zaświadczenie o odbyciu ćwiczeń wojskowych w 37 pułku piechoty przez strz. Walentego POŚPIECHA (dok. ze zb. rodzinnych).

Komentarze