Karta poległego

Rodzeństwo:
Stan cywilny:
Małżonek:
Dzieci:
Ostatni adres:

Narodowość:
Wykształcenie:
Zawód:

Wyznanie:	rzymskokatolickie
Tytuł naukowy:
Stanowisko:

Stosunek do służby wojskowej:	żołnierz, rezerwa

Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):	Łódź
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny:	Armia Poznań

Rodzaj broni lub służby:	Piechota
Stopień:	ppor.
Przydział na 1 września 1939:	26 DP
Jednostka:	10 pp

Funkcja na 1 września 1939:	adiutant dowódcy III batalionu
Przydział po 1 września 1939:	10 pp
Funkcja po 1 września 1939:	adiutant dowódcy III batalionu

Przebieg służby wojskowej:	W latach 1934-1935 odbywał służbę wojskową na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy Piechoty 26 DP przy 18 pp w Skierniewicach. Po odbytych ćwiczeniach wojskowych awansowany do stopnia ppor. rez. piech. ze starszeństwem od 1 I 1937 z przydziałem mobilizacyjnym do 10 pp w Łowiczu.
Odznaczenia:
Wrzesień 1939 - szlak bojowy:	W wojnie obronnej we IX 1939 bierze udział na stanowisku adiutanta III batalionu 10 pp w składzie 26 DP przydzielonej do armii „Poznań”. Walczy z wrogiem na szlaku bojowym 10 pp, m. in. nad Bzurą.

Data śmierci:	16 wrzesień 1939
Miejsce śmierci:	Dębsk Nowy (Nowy Dębsk, Dębsk - Kasa, Kaszurek), gm. Kozłów Biskupi, pow. Sochaczew
Przyczyna śmierci:	poległy
Okoliczności śmierci:	Naoczni świadkowie z tamtych dni, żołnierze i podkomendni majora Zygmunta Roszkowskiego tak opisują zdarzenie z 16 września 1939 roku: „- Tam nas wyginęło dość dużo, padaliśmy jak muchy na polu. Jak nas liczyła kompania 160-ciu chłopa to na wieczór spotkało nas się tylko 17-stu. Tak było strasznie tutaj, że drzwi w chacie, w której my byliśmy to się stale otwierały od tego cugu… … - Najpierw został ranny, trafiony [mjr Z. Roszkowski]. Sanitariusze polecieli i adiutant po niego, w tym momencie drugi pocisk artyleryjski nadleciał, i wszyscy tam zginęli. I ten adiutant, porucznik Pelesiak, pamiętam, i ci sanitariusze wszyscy, którzy polecieli po niego…” (Archiwum PR).
Pierwotne miejsce spoczynku #1:	Dębsk Nowy, mogiła zbiorowa
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #2:	-
Data ekshumacji:	-
Pierwotne miejsce spoczynku #3:	-
Data ekshumacji:	-
Obecne miejsce spoczynku:	Nieznane miejsce pochówku
Lokalizacja grobu:
Upamiętniony:	Tak
Forma upamiętnienia:	1) Tablica na symbolicznym grobie na Cmentarzu Wojskowym przy ul. Powązkowskiej w Warszawie (kwatera B 10, rząd 6, grób 28).; 2) Tablica epitafijna w obrębie kwatery poległych żołnierzy września 1939 r., Cmentarz Wojskowy pw. św. Jerzego, Łódź-Doły, ul. Wojska Polskiego 149.; 3) Pierwotna tablica epitafijna kwatery[24 KW…] poległych i zmarłych żołnierzy, usytuowana obecnie w miejscu Grobów Pamięci [Narodowej], Cmentarz Wojskowy pw. św. Jerzego, Łódź-Doły, ul. Wojska Polskiego 149.;
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:

Życiorys:
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku:	Nazajutrz po śmierci ppor. Jan Pelesiak wraz z przeszło setką innych żołnierzy poległych na polach Dębska Nowego i Kozłowa Szlacheckiego Nowego A został podniesiony z pola bitwy i złożony w zbiorowej mogile w pierwszej z miejscowości. Organizacją pochówku poległych zajęli się mieszkańcy wspomnianych wsi ówczesnej gm. Kozłów Biskupi (obecnie gm. Nowa Sucha), Jan Wojda z Dębska Nowego i Kazimierz Kapusta z Kozłowa Szlacheckiego Nowego A. Teren pod mogiłę udostępnił Aleksander Sieradzki z Dębska Nowego. Zwłoki żołnierzy układano w zbiorowej mogile w sposób uporządkowany, według imiennego spisu sporządzonego przez Jana Wojdę, który tożsamość poległych ustalał na podstawie znalezionych przy nich nieśmiertelników i dokumentów. Zarówno listy poległych, jak i przedmioty, dokumenty oraz pieniądze znalezione przy poleglych Jan Wojda przekazał później do oddziałów terenowych Polskiego Czerwonego Krzyża w Łowiczu i Sochaczewie. Na przełomie 1939 i 1940 roku do Dębska Nowego przybywali liczni przedstawiciele rodzin poległych, którzy ekshumowali swych bliskich na cmentarze parafialne w rodzinnych miejscowościach. Takich indywidualnych ekshumacji, odbywających się często w tajemnicy przed władzami okupacyjnymi, było według zapisków Jana Wojdy 28. Mimo skrupulatnego odnotowania tego faktu w opracowanej ewidencji pochowanych, większość z ekshumowanych podczas okupacji, wśród nich również ppor. Jan Pelesiak, wskutek błędu znalazło się (i znajduje się do dziś) wśród upamiętnionych na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie, dokąd w dniach 13-15 lutego 1952 roku przeniesiono zwłoki pozostałych żołnierzy złożonych pierwotnie w mogile zbiorowej w Dębsku Nowym. Bliższe okoliczności ekshumacji ppor. Jana Pelesiaka przez rodzinę pozostają nieznane. Weryfikacji wymaga kwestia, czy obecnym miejscem spoczynku oficera jest cmentarz garnizonowy pw. Św. Jerzego przy ul. Wojska Polskiego w Łodzi -Dołach, gdzie znajduje się tablica epitafijna z Jego nazwiskiem.
Poszukiwania mogiły:
Źródła:	Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września N-Z, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 59.; Muzeum Czynu Zbrojnego w Lipcach Reymontowskich, Jan Wojda, Lista Poległych Ś. P. Żołnierzy Polskich poległych i pochowanych na polach wsi Dębsk-Nowy gminy Kozłów Biskupi pow. sochaczewskiego poległych w dniu 16 września 1939 roku, [1939] (rękopis), poz. 5 (dalej: Wojda I).; Archiwum rodzinne Lucjana Wojdy, Jan Wojda, Lista Poległych Żołnierzy Polskich poległych na polach wsi Dębska Nowego, [po 1952] (rękopis), poz. 5 (dalej: Wojda II).; Biuro Informacji i Poszukiwań PCK (dalej: B.Inf.), sygn. 6062, Polski Czerwony Krzyż - Pełnomocnik na Oddział w Łowiczu, Spisy poległych z r. 1939 obejmujące część powiatu sochaczewskiego oraz trasę: Kutno - Łowicz, [1946] (maszynopis), s. 156-157.; Kronika bitwy 26 Dywizji Piechoty armii "Pomorze" w bitwie nad Bzurą od 12 do 16 IX 1939, http://bitwanadbzura.republika.pl [dostęp: 30. 12. 2010.].; Kukuła P. A., Piechurzy kutnowskiego pułku, Łódź 1977, s. 259, poz. 89.; Bauer P., Polak B., Armia Poznań w wojnie obronnej 1939, Poznań 1982, s. 484.; Głowacki L., Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985, s. 382-383.; Rybka R., Stepan K., Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Kraków 2003.; Archiwum POLSKIEGO RADIA (dalej: Archiwum PR), Studio Reportażu i Dokumentu, Polskie Radio, Program 1, 09. 09. 2009., Alicja Maciejowskia i Bronisław Sałuda, "Nad Bzurą roku pamiętnego" (audycja dokumentalna nagrana w 1979 r.), cz. I: http://www2.polskieradio.pl/reportaz/reportaz.asp?id=5032, cz. II: http://www2.polskieradio.pl/reportaz/reportaz.asp?id=5033.; Tablica epitafijna na mogile, w kwaterze poległych żołnierzy września 1939r., Cmentarz Wojskowy pw. św. Jerzego, Łódź – Doły.;
Uwagi:	1) B.Inf., sygn. 6062 - nazwisko w formie: POLESIAK; 2) KPŻP i Głowacki 1985 - miejsce śmierci błędnie: Gągolin Płn. / Gągolin; zweryfikowano na podstawie B.Inf., sygn. 6062, Wojda I i Wojda II; miejscowość Gągolin Płn. była położona już na terenie gm. Kompina, pow. Łowicz, w mogile zbiorowej w Dębsku Nowym składano natomiast tylko ciała poległych zebrane z pola bitwy w zachodniej części gm. Kozłów Biskupi, pow. Sochaczew; 3) KPŻP i Głowacki 1985 - obecne miejsce spoczynku błędnie: Warszawa, ul. Powązkowska, Cmentarz Wojskowy; zweryfikowano na podstawie Wojda I, Wojda II i B.Inf., sygn. 6062, według których ciało z pierwotnego miejsca pochówku zostało podczas okupacji zabrane przez rodzinę;