Karta poległego

Nazwisko: NADACHOWSKI
Imię #1: Adam
Imię #2: Tadeusz
Imię #3:
Pseudonim: "Książę piechoty"
Imię ojca: Michał (1859 - przed 1914)
Imię matki: Alojza (zm. przed 1939)
Nazwisko rodowe matki: Fiałowska
Data urodzenia: 20 październik 1894
Miejsce urodzenia: Stanisławów
Rodzeństwo: Franciszek (zm. 1916), dwie siostry
Stan cywilny: żonaty
Małżonek: Zofia Ilaszewicz
Dzieci: Irena (ur. 1922, Zielonka), Franciszek Michał (ur. 1923, Warszawa, zm. 2012)
Ostatni adres: Kobryń
Narodowość:
Wykształcenie: wyższe
Zawód: oficer zawodowy
Wyznanie:
Tytuł naukowy:
Stanowisko: dowódca pułku piechoty

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz, zawodowa służba wojskowa
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny: Armia Łódź
Rodzaj broni lub służby: Piechota
Stopień:

płk dypl. [1]
Przydział na 1 września 1939: 30 DP
Jednostka: 83 pp
Funkcja na 1 września 1939: dowódca pułku
Przydział po 1 września 1939: 83 pp
Funkcja po 1 września 1939: dowódca pułku
Przebieg służby wojskowej: # od VIII 1914 (po wybuchu I wojny światowej) - wcielony do armii austriackiej, następnie w Legionach Polskich;
# 1916 - wzięty do niewoli rosyjskiej podczas walk na Wołyniu;
# od jesieni 1917 - w polskich formacjach wojskowych na Syberii, następnie - po przedostaniu się przez Murmańsk do Francji - w 15 pułku strzelców armii gen. Hallera (sformowanym 24 I 1919);
# V 1919 - jako oficer 15 p. strz. ponownie w kraju;
# 1919-1920 - w szeregach 49 pułku piechoty (d. 15 p. strz.) w wojnie polsko-bolszewickiej (jako dowódca I batalionu, następnie całego pułku, trzykrotnie ranny);
# V 1922 - zweryfikowany w stopniu kpt. sł. st. piech. ze starszeństwem z dniem 1 VI 1919 r. i przydziałem na stanowisko dowódcy I batalionu 49 pp w Kołomyi;
# X 1922 - X 1924 - na kursie w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie;
# 15 VIII 1924 - awansowany na stopień mjr. SG, następnie skierowany na stanowisko wykładowcy w WSWoj. (katedra taktyki piechoty) oraz asystenta gen. T. Kutrzeby;
# V 1926 - po stronie rządowej w walkach z "przewrotem majowym";
# 1 I 1931 - awansowany na stopień ppłk. dypl.;
# po 1932 - przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy 68 pułku piechoty we Wrześni;
# 1932 - przeniesiony na stanowisko dowódcy 83 pułku piechoty w Kobryniu;
# 19 III 1938 - awansowany na stopień płk. dypl.;
Odznaczenia: Order Wojenny "Virtuti Militari" kl. V (Krzyż Srebrny) i kl. IV (Krzyż Złoty nr 00129, 28 IX 1939, pośmiertnie), Order Odrodzenia Polski kl. V, Krzyż Walecznych (dwukrotnie), Złoty Krzyż Zasługi, Croix de Guerre, Legia Honorowa
Wrzesień 1939 - szlak bojowy: wraz z 83 pp
Data śmierci: 9 wrzesień 1939
Miejsce śmierci: rej. m. Przyłęk [2]
Przyczyna śmierci: poległy
Okoliczności śmierci: Poległ, trafiony odłamkiem pocisku artyleryjskiego, gdy stojąc przy działku przeciwpancernym, przypatrywał się zwalczaniu przez to działko czołgów wroga, wykonując jako dowódca 83 pułku piechoty zadanie osłony odwrotu 30 Dywizji Piechoty w walce z przeważającymi siłami wroga (Głowacki 1985, s. 163; Bielski 1991, s. 216).
Pierwotne miejsce spoczynku #1:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #2:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #3:
Data ekshumacji:
Obecne miejsce spoczynku: Skierniewice, ul. Kozietulskiego, kwatera wojenna
Lokalizacja grobu:
Upamiętniony: Tak
Forma upamiętnienia: # imienna tabliczka epitafijna na jednej z mogił indywidualnych w obrębie kwatery wojennej na cmentarzu parafialnym w Skierniewicach, ul. Kozietulskiego;
# imienna płyta epitafijna na symbolicznej mogile oficera na cmentarzu wojennym w Jeżowie;
Przedmioty znalezione przy pochowanym: jeszcze na polu bitwy należący do poległego order "Virtuti Militari" zdjął z jego munduru płk Stanisław Szarejko, dowódca 84 pułku piechoty; dokumenty osobiste wraz odznakami pamiątkowymi Wyższej Szkoły Wojennej i 49 pułku piechoty zabrał wkrótce potem por. Kazimierz Krasoń, dowódca 7 kompanii 84 pp, który wręczył je następnie w m. Gole kpt. Stefanowi Szerardowi, adiutantowi 83 pułku piechoty;
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys:
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku: Zwłoki poległego około godziny 17.00 w dniu śmierci zostały zabrane z pola bitwy na działku przeciwpancernym (na płaszczu?) przez grupę oficerów 83 pułku piechoty na czele z kpt. Stefanem Nowakowskim, a następnie przewiezione do Skierniewic (Krasoń 1974; Goździński 2009, s. 52).
Poszukiwania mogiły:
Źródła: Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września N-Z, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 7 (dalej: KPŻP).

Wróblewski J., Armia "Łódź" 1939, Warszawa 1975, zał. nr 5 - s. 394 (dalej: Wróblewski 1975).

Głowacki L., Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, wyd. V popr. i uzup., Warszawa 1985, s. 158, 162, 163, 366 (dalej: Głowacki 1985).

Bielski M., Grupa Operacyjna "Piotrków" 1939, Warszawa 1991, wg indeksu (dalej: Bielski 1991).

1939, wrzesień 9. – Relacja dowódcy 7 kompanii strzeleckiej por. K. Krasonia o udziale kompanii w boju pod Przyłękiem, 1974, [w:] A. Wesołowski, "My, Strzelcy Polescy...". Udział 84. Pułku Strzelców Poleskich w wojnie 1939 r., Warszawa 2007, cz. II, 84. Pułk Strzelców Poleskich w dokumentach i wspomnieniach, nr 161, s. 430-434 (dalej: Krasoń 1974).

Goździński P., 1939, 8-10 września: Dmosin, Jeżów, Koluszki, Lipce Reymontowskie, Łódź 2009, s. 40, 51, 52, 57, 59 (dalej: Goździński 2009).

Krysiak A., Murgrabia J., Kwatera żołnierzy 26 DP na cmentarzu św. Józefa w Skierniewicach, "Twój Kurier Regionalny", R. IX, 2012, Nr 11 (313), s. 5 (dalej: Krysiak, Murgrabia 2012).

Nadachowski F., Rodowody Franciszka Nadachowskiego, 1-3 VII 2010, [w:] tegoż, Notki autobiograficzne, https://wwwnotkiautobiograficzne.blogspot.com [dostęp: 7 VI 2011] (dalej: Nadachowski 2010).

Nadachowski Adam Tadeusz - , płk dypl., oprac. T. Łaszczewski, GENEALOGIA. Stankiewicze z przyjaciółmi, http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=34&sub=567 [dostęp: 4 XII 2011] (dalej: Stankiewicze.com).

Uwagi:
Przypisy: [1] a) płk dypl. (źródło: Wróblewski 1975; Głowacki 1985; Bielski 1991, s. 357, 399; Krasoń 1974; Goździński 2009; Nadachowski 2010; Stankiewicze.com); b) płk (źródło: KPŻP; Krysiak, Murgrabia 2012);
[2] a) Przyłęk / pod Przyłękiem (źródło: Głowacki 1985, s. 366 / Bielski 1991, s. 342, 399; Krasoń 1974; Krysiak, Murgrabia 2012; Nadachowski 2010; Stankiewicze.com); b) "w tzw. »lesie Górki« na północny-zachód od Jeżowa pod Przyłękiem" (źródło: Goździński 2009, s. 40); c) "na płd.-wsch. skraju lasu, na płd. od wsi Krosnowa" (źródło: Bielski 1991, s. 216); d) Słupia / pod Słupią (źródło: KPŻP / Wróblewski 1975);
Ostatnie zmiany: 2021-08-16 22:49:49 przez redakcja | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Płk Adam Nadachowski upamiętniony na imiennej tabliczce epitafijnej mogiły indywidualnej w obrębie kwatery wojennej na cmentarzu parafialnym w Skierniewicach, ul. Kozietulskiego. Stan z dn. 25. 06. 2011 r. (fot. Tomasz Karolak). Płk dypl. Adam Nadachowski upamiętniony na imiennej płycie epitafijnej symbolicznej mogiły na cmentarzu wojennym w Jeżowie. Stan z dn. 24 lipca 2021 r. (fot. Damian Gurdziel).

Komentarze