82 pp w składzie armii "Warszawa" (obrona Modlina)
Funkcja po 1 września 1939:
dowódca I plutonu 2 kompanii w I batalionie
Przebieg służby wojskowej:
# 12 VI 1930 - 31 V 1931 - w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 10 w Gródku Jagiellońskim (tytuł pchor. rez. piech.);
# 31 V - 16 IX 1931 - w 78 pułku piechoty w Baranowiczach, po czym przeniesiony do rezerwy;
# 1 VIII - 15 IX 1932 - na ćwiczeniach żołnierzy rezerwy w 78 pp;
# 1934 - odnotowany w stopniu ppor. rez. piech. ze starszeństwem z dniem 1 I 1933 r. (lokata 2701.), przydziałem mobilizacyjnym do 19 pułku piechoty we Lwowie i przynależnością ewidencyjną do PKU Lwów Miasto;
# 13 VI - 12 VII 1934 - na ćwiczeniach żołnierzy rezerwy w 19 pp;
# 19 IX - 22 X 1936 - na kursie obrony przeciwgazowej w Warszawie;
# 24 VII - 20 VIII 1938 - na ćwiczeniach żołnierzy rezerwy w 19 pp;
# 20 VIII 1938 - przeniesiony mobilizacyjnie do 82 pułku piechoty w Brześciu nad Bugiem;
# 23 III - 27 VIII 1939 - zmobilizowany do 82 pp;
Odznaczenia:
Defence Medal (Medal Obrony), War Medal 1939-1945 (Medal za Wojnę 1939-1945), Znak Spadochronowy (zwykły, nr 0219, ok. 1942)
Wrzesień 1939 - szlak bojowy:
wraz z 82 pp (1 IX -1 X), m.in. nad Wartą pod Działoszynem, nad Widawką pod Szczercowem, Bełchatów, Żyrardów, Brzeziny, Jeżów, obrona Modlina; wzięty do niewoli niemieckiej i skierowany do obozu przejściowego dla jeńców wojennych w Działdowie;
Data śmierci:
10 listopad 1974
Miejsce śmierci:
Kirchheimbolanden (Niemcy)
Obecne miejsce spoczynku:
Lokalizacja grobu:
Upamiętniony:
Forma upamiętnienia:
Życiorys:
Leonard Łysz urodził się 12 października 1909 roku w Brześciu nad Bugiem jako syn Stanisława Łysza, naczelnika miejscowej stacji kolejowej, i Stefanii z Siedleckich. Studiował na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W trakcie studiów był członkiem korporacji akademickiej "Zagończyk", m.in. w roku akademickim 1932/1933 pełnił funkcję wiceoldermana organizacji. Zasadniczą służbę wojskową odbywał od 12 czerwca 1930 do 16 września 1931 roku w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 10 w Gródku Jagiellońskim i 78 pułku piechoty w Baranowiczach, po czym został przeniesiony do rezerwy. Z dniem 1 stycznia 1933 roku otrzymał promocję na stopień podporucznika rezerwy piechoty. Brał udział w cyklicznych ćwiczeniach żołnierzy rezerwy w 78 pułku piechoty (1 sierpnia - 15 września 1932), a następnie w 19 pułku piechoty we Lwowie (13 czerwca - 12 lipca 1934 i 24 lipca - 20 sierpnia 1938 roku). W okresie od 19 września do 22 października 1936 roku był słuchaczem kursu obrony przeciwgazowej w Warszawie. 20 sierpnia 1938 roku został przeniesiony mobilizacyjnie do 82 pułku piechoty w Brześciu nad Bugiem. W szeregach tego oddziału, podległego 30 Dywizji Piechoty ze składu Grupy Operacyjnej "Piotrków" w ramach armii "Łódź", odbył kampanię 1939 roku. Walczył m.in. nad Wartą pod Działoszynem, nad Widawką pod Szczercowem, pod Bełchatowem, Brzezinami, Jeżowem, Żyrardowem, następnie w obronie Modlina. Wzięty do niewoli niemieckiej, został skierowany do obozu przejściowego dla jeńców wojennych w Działdowie. Powróciwszy do rodzinnego Brześcia nad Bugiem i swojej żony Bożenny Marii z Kwiatkowskich, poślubionej w 1936 roku, zdecydował o ucieczce z miasta będącego pod okupacją radziecką. 30 listopada 1939 roku wraz z siostrą Agatą, szwagrem Hieronimem Opitzem i trójką ich dzieci przekroczył nielegalnie granicę radziecko-niemiecką. Tymczasem jego żona Bożenna, która miała uciekać ze swoimi rodzicami i bratem, wskutek donosu została aresztowana i po wielu miesiącach więzienia w Twierdzy Brzeskiej zesłana do Kazachstanu. Leonard Łysz, wydostawszy się z okupowanej przez Niemców Polski, od 1 lipca 1940 do 21 lutego 1947 roku służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, m.in. jako instruktor kursów specjalnych w dziedzinie chemii wywiadowczej, pisma utajnionego i fotografii małoobrazkowej, w ośrodku szkoleniowym dla polskich cichociemnych w Audley End w Anglii. W międzyczasie został awansowany na stopień porucznika piechoty. W 1945 roku spotkał się w Wielkiej Brytanii z żoną Bożenną, która dotarła tam z II Korpusem Polskim gen. Władysława Andersa. Zamieszkali w Edynburgu i planowali powrót do Polski, ostatecznie jednak Leonard Łysz pozostał na obczyźnie. Zmarł 10 listopada 1974 roku w Kirchheimbolanden w Niemczech.
Wspomnienia / relacje:
Beata Kondlewska, wnuczka wujeczna weterana: "Moja babcia Agata dużo opowiadała nam o swoim starszym bracie. Był bardzo odważny, wysportowany i inteligentny. Moja 80-letnia mama do tej pory wspomina prezent, który dostała od wujka Lonka na Boże Narodzenie w 1939 roku - dużego pluszowego misia. Prezent był o tyle nietypowy, że musiał wraz z uciekającymi z Brześcia nad Bugiem dziadkami i ich trójką małych dzieci (3, 4 i 5 lat) przekroczyć nielegalnie granicę radziecko-niemiecką. Babcia zabrała też zdjęcia rodzinne, których część trafiła do Rąblowa, gdzie znajduje się wystawa "Był taki Rąblów, były takie okolice..." poświęcona działającej na tam tym terenie partyzantce Armii Krajowej. Wujek po wojnie nie wrócił do kraju. W domu mówiło się, że pracował w wywiadzie wojskowym i zmarł w Niemczech, gdzie mieszkał i pracował na rzecz wywiadu dla aliantów. Niestety, nie mam, dokumentów potwierdzających jego dalszą drogę służbową".
Historia pochówku:
Źródła:
Głowacki L., Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, wyd. V popr. i uzup., Warszawa 1985, s. 365, indeks nazwisk - s. 434.
Bielski M., Grupa Operacyjna "Piotrków" 1939, Warszawa 1991, s. 356.
"Rocznik Oficerski Rezerw", 1934, s. 107, 448.
Archiwum rodzinne / rodzinna tradycja (Krzysztof J. Kwiatkowski, bratanek żony weterana).
Archiwum rodzinne / rodzinna tradycja / badania własne (Beata Kondlewska, wnuczka wujeczna weterana).
Uwagi:
Ostatnie zmiany: 2021-05-11 00:28:13 przez redakcja |
Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -
