1) Tablica na grobie na Cmentarzu Wojskowym przy ul. Powązkowskiej w Warszawie.
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys:
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku:
Po śmierci Henryk Karykowski wraz z przeszło setką innych żołnierzy poległych na polach Dębska Nowego i Kozłowa Szlacheckiego Nowego A został podniesiony z pola bitwy i złożony w zbiorowej mogile w pierwszej z miejscowości. Organizacją pochówku poległych zajęli się mieszkańcy wspomnianych wsi ówczesnej gm. Kozłów Biskupi (obecnie gm. Nowa Sucha), Jan Wojda z Dębska Nowego i Kazimierz Kapusta z Kozłowa Szlacheckiego Nowego A. Teren pod mogiłę udostępnił Aleksander Sieradzki z Dębska Nowego. Zwłoki żołnierzy układano w zbiorowej mogile w sposób uporządkowany, według imiennego spisu sporządzonego przez Jana Wojdę, który tożsamość poległych ustalał na podstawie znalezionych przy nich nieśmiertelników i dokumentów. Zarówno listy poległych, jak i przedmioty, dokumenty oraz pieniądze znalezione przy poległych Jan Wojda przekazał później do oddziałów terenowych Polskiego Czerwonego Krzyża w Łowiczu i Sochaczewie. Granice mogiły oznaczono żołnierskimi hełmami. Na przełomie 1939 i 1940 roku do Dębska Nowego przybywali liczni przedstawiciele rodzin poległych, którzy ekshumowali swych bliskich na cmentarze parafialne w rodzinnych miejscowościach. Takich indywidualnych ekshumacji, odbywających się często w tajemnicy przed władzami okupacyjnymi, było według zapisków Jana Wojdy 27. Mieszkańcy okolicznych wsi otoczyli mogiłę troskliwą opieką, przynosząc kwiaty czy odmawiając modlitwę, w 1940 roku wystawili natomiast pomnik będący dziełem sztuki kamieniarskiej Jana Kosmali i Feliksa Skomiała z Kozłowa Szlacheckiego Nowego A. Tuż po wojnie pomnik został zbeszczeszczony przez żołnierzy sowieckich, nadzorujących linię telefoniczną Moskwa-Berlin, którzy urządzili sobie strzelanie do krzyża wieńczącego monument. W dniach 13-15 lutego 1952 roku decyzją administracyjną zwłoki żołnierzy z mogiły zbiorowej w Dębsku Nowym, wśród nich również ciało Henryka Karykowskiego, ekshumowano na Cmentarz Wojskowy przy ul. Powązkowskiej w Warszawie (kwatera B 10), gdzie spoczywają do dziś. W Dębsku Nowym pozostała mogiła symboliczna z odbudowanym pomnikiem. W 2009 r. z inicjatywy Społecznego Komitetu dla Upamiętnienia Bitwy 26 DP miejsce pamięci zostało uporządkowane. W kolejne rocznice bitwy nad Bzurą odbywają się przy nim uroczystości patriotyczne dla uczczenia poległych.
Poszukiwania mogiły:
Źródła:
Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września A-M, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 311.
Muzeum Czynu Zbrojnego w Lipcach Reymontowskich, Jan Wojda, Lista Poległych Ś. P. Żołnierzy Polskich poległych i pochowanych na polach wsi Dębsk-Nowy gminy Kozłów Biskupi pow. sochaczewskiego poległych w dniu 16 września 1939 roku, [1939] (rękopis), poz. 10 (dalej: Wojda I).
Archiwum rodzinne Lucjana Wojdy, Jan Wojda, Lista Poległych Żołnierzy Polskich poległych na polach wsi Dębska Nowego, [po 1952] (rękopis), poz. 10 (dalej: Wojda II).
Biuro Informacji i Poszukiwań PCK (dalej: B.Inf.), sygn. 6062, Polski Czerwony Krzyż - Pełnomocnik na Oddział w Łowiczu, Spisy poległych z r. 1939 obejmujące część powiatu sochaczewskiego oraz trasę: Kutno - Łowicz, [1946] (maszynopis), s. 144-145.
Kronika bitwy 26 Dywizji Piechoty armii "Pomorze" w bitwie nad Bzurą od 12 do 16 IX 1939, http://bitwanadbzura.republika.pl [dostęp: 05. 02. 2011.].
Kukuła P. A., Piechurzy kutnowskiego pułku, Łódź 1977, s. 146, s. 257, poz. 5.
Głowacki L., Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985, s. 382.
Uwagi:
1) B.Inf., sygn. 6062 - data urodzenia: 1916; 2) Wojda I, Wojda II, B.Inf., sygn. 6062, Kukuła 1977 - data śmierci: 16 września 1939; 3) Wojda I, Wojda II i B.Inf., sygn. 6062 - miejsce śmierci: Dębsk Nowy; 4) Wojda II - ciało z pierwotnego miejsca pochówku zostało podczas okupacji zabrane przez rodzinę;
Ostatnie zmiany: 2011-02-05 16:49:08 przez Tomasz K. |
Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -