Dowódca Pomorskiej BK oraz GO Czersk, potem GO Skotnickiego.
Przebieg służby wojskowej:
1913 - kurs oficerski u Józefa Piłsudskiego;
1914 - kawalerzysta w oddziale Beliny-Prażmowskiego, jego adiutant, bierze udział w walkach, ppor.;
1915 - d-ca 2. szwadronu I dywizjonu ułanów, potem d-ca 1. szwadronu, por.;
1917 - internowany po kryzysie przysięgowym;
1918 - w Wojsku Polskim, z-ca d-cy 1. p. szwol., walki z Ukraińcami, rtm.;
1919 - walczy na Froncie Litewsko-Białoruskim;
1919-20 francuska Szkoła Jazdy w Saumur, pierwsza lokata;
1920 - wojna polsko-bolszewicka, d-ca VIII Brygady Jazdy, następnie p.o. d-cy II Dywizji Jazdy, ppłk;
1921 - uczestnik Kursu Wyższych Dowódców w Warszawie, następnie prowadzi zajęcia w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu;
1924 - d-ca 15 p.uł., p.o. d-cy VII Brygady Kawalerii, płk ze starsz. 1 VII 1923;
1927 - d-ca bryg. kawalerii (Nowogródzka BK);
1930 - gen. bryg.;
1937 - d-ca Pomorskiej Brygady Kawalerii;
1939 - kampania wrześniowa.
Odznaczenia:
Złoty Krzyż Orderu Virtuti Militari kl V (nr 22450) - pośmiertnie; Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari kl.IV (nr 00245)
Brązowy Krzyż Orderu Virtuti Militari kl.IV (nr 00014)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Niepodległości, Krzyż Walecznych - czterokrotnie, Złoty Krzyż Zasługi, francuski Krzyż Komandorski i Kawalerski Orderu Legii Honorowej.
Wrzesień 1939 - szlak bojowy:
Początkowo kierował działaniami obronnymi od strony Prus Wschodnich. Po ustąpieniu wojsk polskich z Pomorza wycofywał się z GO Kawalerii swojego imienia w kierunku Łodzi. Walczył m.in. pod Parzęczewem.
Od 14 IX osłaniał odwrót Armii Pomorze. W bitwie nad Bzurą, ranny pod Tułowicami 18 IX, zmarł nad ranem następnego dnia.
Data śmierci:
19 wrzesień 1939
Miejsce śmierci:
Tułowice
Przyczyna śmierci:
zmarły z ran
Okoliczności śmierci:
W czasie polskiego natarcia znajdował się na czele oddziału. Dostał się pod ogień ckm pod Tułowicami, gdzie otrzymał postrzał w brzuch, w wyniku którego zmarł.
"Rano 18 września w rejon przeprawy nad Wisłą koło Kamiona podeszły resztki Pomorskiej Brygady Kawalerii i tu doszło do ostatniego spotkania gen. Skotnickiego z brygadą. Dowodzący tym co z niej zostało pułk. Jastrzębski zaproponował by gen. dołączył do brygady i ponownie objął nad nią dowództwo. Gen. Skotnicki odmówił gdyż uznał, że musi czekać na podejście podporządkowanych mu batalionów piechoty, aby dopilnować ich przeprawy. Pułkownik Jastrzębski dostał od generała rozkaz osłony oddziałów armii"Pomorze" i batalionów ON z własnego Zgrupowania, które przygotowywały się do forsowania Bzury. Powoli nadchodziły resztki batalionów ON oraz pododdziałów innych formacji. Gen. Skotnicki na miejscu zbiórki znalazł się wieczorem. Na jego polecenie z dwóch oddziałów piechoty (około 400-500 ludzi) zorganizowano grupę uderzeniową mającą za zadanie przerwanie pierścienia. Gen. Grzmot-Skotnicki postanowił przejść Bzurę na południe od Witkowic, na wysokości Marysina, skąd zamierzał dotrzeć do puszczy. Przeprawa udała się nad spodziewanie dobrze jednak na drugim brzegu Bzury natknięto się na niemieckie placówki. Po pokonaniu ich dwóch linii oddział podszedł do toru kolejki
wąskotorowej w rejonie majątku Tułowice. Tam został zatrzymany przez ogień niemieckich karabinów maszynowych. W trakcja natarcia na Stogi skąd był prowadzony ogień, gen. Stanisław Grzmot-Skotnicki biegł w tyralierze razem z żołnierzami, byłem obok niego obok tego ataku i byłem świadkiem jak generał został ciężko i śmiertelnie ranny po otrzymaniu postrzału niemieckiego ciężkiego karabinu maszynowego w pierś i brzuch. Wydał jeszcze rozkaz zastępcy, podpułkownikowi dyplomowanemu Kazimierzowi Maxowi, by ten przejął dowództwo i poprowadził ludzi do puszczy. Tak też się stało i 19 września 1939 o świcie 300 ludzi z podpułkownikiem Maxem dotarło do skraju puszczy Kampinowskiej"
Cytat z książki "UŁANI, UŁANI WSPOMNIENIA-GAWĘDY- OPOWIEŚCI" Grzegorza Cudzika wydanej przez Instytut Wydawniczy ERIKA
Pierwotne miejsce spoczynku #1:
Tułowice
Data ekshumacji:
1941
Pierwotne miejsce spoczynku #2:
Janów
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #3:
-
Data ekshumacji:
1952
Obecne miejsce spoczynku:
Warszawa, Cmentarz Wojskowy, mogiła indywidualna
Lokalizacja grobu:
Ekshumowany 13.II.1952 r. na kwaterę B10-X-33, a następnie 28.VI.1960 roku na kwaterę A29- VI-30.
Kwatera A 29, rząd 6, grób 30
Upamiętniony:
Tak
Forma upamiętnienia:
nagrobek, tablica pamiątkowa
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys:
Ur. 13 I 1894 w Skotnikach, pow. Sandomierz,
syn Maksymiliana i Wandy z Russockich.
1912 - ukończył Szkołę Handlową w Radomiu, rozpoczął studia w Akademii Handlowej w St. Gallen w Szwajcarii
VIII 1913 - po odbyciu letniego kursu w Stróży był kadetem oddziału Związku Strzeleckiego w St. Gallen
1914 - uczestniczył w kursie instruktorskim na oleandrach
6 VIII 1914 - wszedł w skład patrolu W. Beliny-Prażmowskiego, biorąc udział w rekonesansie za kordon graniczny w kierunku Jędrzejowa. Pełnił funkcję adiutanta szwadronu kawalerii
9 X 1914 - mianowany ppor. kawalerii
12 XI 1914 - dowódca II plutonu 1 szwadronu
1 p. uł. Legionów Polskich
1 I 1915 - awansowany do stopnia por. kawalerii
VII 1917 - dowodził 1 szwadronem 1 p. uł. Legionów aż do kryzysu przysięgowego w Legionach; przeszedł całą kampanię wojenną pułku, wiosna 1917 był wykładowcą w szkole oficerskiej Legionów; po kryzysie przysięgowym zataił stopień oficerski, został internowany w obozie w Szczypiornie
15 VIII 1917 - zdemaskowany
IX 1917 - wywieziony do Havelbergu, a miesiąc później
do Rastadt
XII 1917 - więziony w Werl
X 1918 - uwolniony; powrócił do kraju i brał udział
w formowaniu 1 pułku (potem 1 p. szwol. im. Józefa Piłsudskiego)
16 XI 1918 - zastępca d-cy pułku
17 XII 1918 - awansował na stopień rtm. kawalerii; uczestniczył w walkach na froncie litewsko - białoruskim. Odkomenderowany do francuskiej szkoły jazdy w Saumur (do VIII 1920).
11 VI 1920 - mianowany ppłk. kawalerii z starszeństwem od 1 IV 1920
18 VIII 1920 - objął dowództwo VIII Brygady Jazdy
(do 1 V 1921, czasowo dowodził też 2 Dyw. Jazdy.)
17 IX 1920 - odniósł zwycięstwo nad oddziałami bolszewickiej 1 Armii Konnej pod Klewaniem
1 X 1921 - po powrocie i ukończeniu szkoły w Saumur, wraca do kraju; zostaje instruktorem (potem głównym instruktorem) w Centralnej Szkole Jazdy w Grudziądzu; zweryfikowany w stopniu ppłk. kawalerii z starszeństwem od 1 VI 1919
1 VII 1924 - awansowany z dniem do stopnia płk. kawalerii; ukończył w Warszawie kurs dla wyższych dowódców w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie
5 VI 1924 - dowódca 15 p. ułanów w Poznaniu
V 1926 - podczas przewrotu majowego opowiedział się razem z pułkiem po stronie legalnego rządu; po przewrocie był członkiem Komisji Likwidacyjnej gen. L. Żeligowskiego, zajmującej się badaniem działań zbrojnych w V 1926 r.
11 VIII 1927 - dowodził 9 Samodzielną Brygadą Kawalerii
1 I 1930 - mianowany gen. brygady; został mianowany
na stanowisko prezesa zarządu okręgu Polskiej Macierzy Szkolnej i prezesa Wschodnio - Kresowego Klubu Jazdy
1937 - objął dowództwo Pomorskiej Brygady Kawalerii
VIII 1939 - został dowódcą GO "Czersk" w składzie
Armii "Pomorze"
1 IX 1939 - dowodził GO "Czersk" w walkach na Pomorzu; po rozbiciu GO otrzymał dowództwo GO własnego imienia, którą dowodził w walkach nad Bzurą; ciężko ranny w walce z Niemcami pod Tułowicami, zmarł tego samego dnia w niewoli niemieckiej.
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku:
http://www.niepodleglosc.lodzkie.eu/page/index.php?str=548 - "...Zaraz po bitwie toczącej się na terenie wsi wchodzących w skład gminy Łazy - mówi Lucjan Kacprzak - zaczęliśmy grzebać poległych żołnierzy. Pomagali mi w tym Kazimiera Wiśniewska, sekretarka gminy. W innych miejscowościach, jak np. w Brochowie Niemcy pilnowali osób grzebiących ciała poległych, a za ukrycie dowodów tożsamości żołnierza groziła surowa kara. Sami zabierali dowody i pisali "nieznany żołnierz". Na swoim terenie udało mi się zebrać zwłoki 33 żołnierzy z dowodami, 30 innych pochowaliśmy na pograniczu Tułowic i Witkowic. Pomagali mi w tym mieszkańcy Janówka; razem kopaliśmy groby, ustalaliśmy nazwiska, grzebaliśmy poległych w miejscach ich śmierci.
W 1941 r. zwróciłem się do niemieckiego komisarza gminy o zezwolenie na pogrzebanie wszystkich żołnierzy w jednym miejscu. Zgodzono się na to, pozwalając nawet wybrać miejsce na cmentarz. Ogłosiłem to mieszkańcom gminy, którzy zaczęli przywozić ciała żołnierzy z rozproszonych po polach i lasach grobów. Zaczęliśmy - wraz z już nieżyjącym - Janem Włodarczykiem i Aleksandrem Przygodą - od Janowa. Prowadziłem skrupulatnie zapiski, przygotowując ewidencję poległych. Gdy przyszła kolej na Tułowice, okazało się, że na pierwszym wozie przywieziono stamtąd ciała cywilów rozstrzelanych przez Niemców 12 września, zaraz po wejściu do tej wsi. Drugim wozem przywieziono zwłoki żołnierzy. Zacząłem szukać ich znaków tożsamości lub dokumentów. Żaden ich nie miał. Nagle zobaczyłem naramienniki generalskie, odpiąłem jeden z nich, zdjąłem z butów ostrogi, a za mankietem odkryłem medalik z wizerunkiem Matki Boskiej. I tak doszło do odnalezienia ciała gen. Grzmota - Skotnickiego. Wszystkie te przedmioty przesłałem przez łącznika do siostry generała zamieszkałej w Warszawie. Zwłoki jego pochowaliśmy wraz z 1500 żołnierzami..."
Poszukiwania mogiły:
Pierwotna mogiła została przypadkiem odkryta w marcu 1941 roku przez młodego chłopca.
Źródła:
Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września N-Z, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 158
Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej. Suplement, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., red. nauk. i wstęp E. Pawłowski, Pruszków 1998, s. 342
Mierzwiński Z., Generałowie II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Polonia, Warszawa 1990, s. 281-286.
St. Skotnicki, Sołtys i generał, "Królowa Apostołów", 1988, nr 9 (79), s. 5-6.
H. Zaczkowski, St. Janicki, Armia Krajowa na ziemi sochaczewskiej, b.w., Sochaczew 1991, s. 25-26.
Polski Słownik Biograficzny, t. 38, s. 308.
Polski Słownik Biograficzny, Uzupełnienia i sprostowania w t. I-XL, s. 114.
Uwagi:
W 1980 roku w Tułowicach ustawiono skromny pomnik na pamiątkę śmierci generała.
Portret pochodzi z Wikimedia Commons.
Ostatnie zmiany: 2013-12-29 13:08:51 przez maniek74 |
Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -
