Karta poległego

Nazwisko: DELEWSKI
Imię #1: Izydor
Imię #2:
Imię #3:
Pseudonim:
Imię ojca: Izydor (29 III 1858 - 15 XII 1918)
Imię matki: Marianna Barbara (29 III 1863 - 29 II 1952)
Nazwisko rodowe matki: Piłat
Data urodzenia: 12 październik 1903
Miejsce urodzenia: Bobowo, pow. Starogard
Rodzeństwo: # Józef (ur. 26 III 1892, Bobowo, zm. 29 VII 1974, Grudziądz, nauczyciel, profesor matematyki, wykładowca Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Grudziądzu); # Bernard (ur. 6 V 1897, Bobowo, zm. 21 X 1939, Dolne Sartowiece, kupiec, właściciel karczmy i sklepu w Dolnych Sartowicach, zamordowany przez Niemców); # Leon (ur. 19 IX 1902, Bobowo, zm. 23 XI 1986, Gdańsk, nauczyciel szkoły średniej w Grudziądzu, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie); # Konrad (ur. 17 II 1906, Bobowo, zm. 1939, nauczyciel, kierownik szkoły powszechnej w Opaleniu, zaginiony w bitwie nad Bzurą); # 5 sióstr
Stan cywilny: żonaty
Małżonek: Stefania (z d. Noryśkiewicz, ur. 4 IX 1913, Wałycz, zm. 22 VII 1982, c. Kazimierza i Emilii z Biernatowskich, nauczycielka) - poślubiona 13 IX 1937, Wąbrzeźno (2º v. Paradowska)
Dzieci: brak
Ostatni adres: Wąbrzeźno
Narodowość:
Wykształcenie: średnie
Zawód: nauczyciel
Wyznanie:
Tytuł naukowy: brak
Stanowisko:

Stosunek do służby wojskowej: żołnierz, rezerwa
Numer ewidencyjny:
Powiatowa Komenda Uzupełnień (PKU):
Rejonowa Komenda Uzupełnień (RKU):
Związek operacyjny: Armia Pomorze
Rodzaj broni lub służby: Piechota
Stopień:

kpr. pchor. [1]
Przydział na 1 września 1939: 4 DP
Jednostka: 67 pp
Funkcja na 1 września 1939:
Przydział po 1 września 1939:
Funkcja po 1 września 1939:
Przebieg służby wojskowej: # przed 1939 - jako poborowy z cenzusem w szkole podchorążych rezerwy piechoty (zasadnicza służba wojskowa, stopień kpr. pchor. rez. piech.;
# 24 VIII 1939 - zmobilizowany do 67 pułku piechoty;
Odznaczenia:
Wrzesień 1939 - szlak bojowy: wraz z 67 pp, m.in. bitwa nad Bzurą
Data śmierci: 18 wrzesień 1939
Miejsce śmierci: Załusków [2]
Przyczyna śmierci:
Okoliczności śmierci:
Pierwotne miejsce spoczynku #1:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #2:
Data ekshumacji:
Pierwotne miejsce spoczynku #3:
Data ekshumacji:
Obecne miejsce spoczynku: Iłów, kwatera wojenna
Lokalizacja grobu:
Upamiętniony: Tak
Forma upamiętnienia: jedna z dwudziestu sześciu zbiorczych imiennych tablic epitafijnych kwatery wojennej na cmentarzu parafialnym w Iłowie
Przedmioty znalezione przy pochowanym:
Miejsce przechowywania ww. przedmiotów:
Życiorys: Izydor Delewski urodził się 12 października 1903 roku w Bobowie w powiecie Starogard w wielodzietnej rodzinie Izydora i Marianny Barbary z Piłatów małżonków Delewskich. Po ukończeniu Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Kościerzynie pełnił funkcję kierownika jednoklasowej szkoły powszechnej w Kursztynie w powiecie Gniew. Jako pracownik tejże placówki złożył w 1926 roku podpis pod Deklaracją Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych, w podzięce za pomoc w ustanowieniu niepodległej Ojczyzny. W latach 1930-1939 uczył przyrody martwej w siedmioletniej Publicznej Szkole Powszechnej Żeńskiej w Wąbrzeźnie. Równolegle działał społecznie w Kole w Wąbrzeźnie Stowarzyszenia Chrześcijańsko-Narodowego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych. Jako referent oświatowy i prasowy organizacji publikował lub wygłaszał referaty o tematyce pedagogicznej lub zasadniczej, m.in. "Podstawy psychologiczne nauki matematyki" (1930) i "Metoda środków zainteresowań w szkołach warszawskich" (1931).

Jako poborowy z cenzusem zasadniczą służbę wojskową odbył w szkole podchorążych rezerwy piechoty, po której ukończeniu otrzymał stopień kaprala podchorążego rezerwy piechoty. 24 sierpnia 1939 roku został zmobilizowany do 67 do pułku piechoty ze składu 4 Dywizji Piechoty armii "Pomorze". Biorąc udział w kampanii polskiej, walczył m.in. w bitwie nad Bzurą. Poległ 18 września 1939 roku w Załuskowie.

Pozostawił żonę Stefanię z Noryśkiewiczów, nauczycielkę, córkę Kazimierza i Emilii z Biernatowskich, którą poślubił 13 września 1937 roku w Wąbrzeźnie.
Wspomnienia / relacje:
Historia pochówku:
Poszukiwania mogiły:
Źródła: Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. I, Żołnierze września A-M, kom. red. B. Affek-Bujalska i in., wstęp i red. nauk. E. Pawłowski, Pruszków 1993, s. 161 (dalej: KPŻP).

Badania własne (Jacek Sadurski, kuzyn pochowanego).

Sadurski J., Ermland - zapomniana historia polskiej ziemi, cz. 2, Ofiary wojny, "Gazeta Olsztyńska", 13-15 XII 2024, s. 6-7.

Sadurski J., Ermland - zapomniana historia polskich Prus, cz. 3, Ofiary wojny, "Gazeta Olsztyńska", 20-22 XII 2024, s. 12-13 (dalej: Sadurski 2024).

Zebranie Stow. Chrześc. Nar. Nauczycieli Szk. Pow. w Wąbrzeźnie, "Gazeta Wąbrzeska", R. I, 1929, nr 13, s. 3.

Założenie Koła Stow. Chrześć. Naucz. Szkół Powszechnych, "Głos Wąbrzeski", R. IX, 1929, nr 132, s. 3.

Sprawozdanie roczne za rok kalend. 1930, "Nauczyciel Pomorski »Szkoła Pomorska«", R. IV, 1931, nr 5, s. 136.

Koła miejscowe powiatowe, "Nauczyciel Pomorski »Szkoła Pomorska«", R. IV, 1931, nr 5, s. 146.

Z posiedzeń Wydziału Wykonawczego, odbytych w kwietniu br., "Nauczyciel Pomorski »Szkoła Pomorska«", R. IV, 1931, nr 5, s. 159.

Izydor Delewski, [w:] Polska1926. Portret zbiorowy II RP, https://www.polska1926.pl/podpisy/447257 [dostęp: 21 I 2025].

Uwagi:
Przypisy: [1] a) Kpr. pchor. (źródło: Sadurski 2024); b) kpr. (źródło: KPŻP);
[2] W formie zniekształconej: "Załuski" (źródło: KPŻP)
Ostatnie zmiany: 2025-01-21 03:07:55 przez redakcja | Jeżeli chcesz uzupełnić lub zmienić dane wciśnij -

Zdjęcia, dokumenty, pamiątki

Izydor Delewski upamiętniony na jednej z dwudziestu sześciu zbiorczych imiennych tablic epitafijnych kwatery wojennej na cmentarzu parafialnym w Iłowie. Stan z dn. 2 paxdziernika 2011 r. (fot. Tomasz Karolak).

Komentarze